“Danas su, takođe u organizaciji Ministarstva hrvatskih branitelja, na Medicinskom fakultetu u Zagrebu identifikovani posmrtni ostaci pet osoba nestalih i smrtno stradalih osoba u Domovinskom ratu, čiji je identitet utvrđen metodom analize DNK. Posmrtni ostaci identifikovanih osoba ekshumirani su ranijih godina na području Sisačko-moslavačke županije (2), Ličko-senjske županije (2) i Zadarske županije (1), a reč je o hrvatskim državljanima čije porodice žive u Republici Srbiji i Bosni i Hercegovini. Nakon današnje identifikacije Republika Hrvatska putem Ministarstva hrvatskih branitelja traga za 1.788 osoba nestalih i smrtno stradalih tokom Domovinskoga rata.”
Ovu vest je 25. septembra 2024. na svojoj internet stranici objavilo Ministarstva hrvatskih branitelja, na čijem čelu je ministr Tomo Medved, koju su preneli skoro svi mediji u Hrvatskoj, a poneki i u regionu.
Savo Štrbac: Kad nestali postaju identifikovani, Politika, 16.10.2024. Foto: scan
I Komisija za nestala lica Republike Srbije istog dana je na svojoj internet stranici objavila vest da je ” u Zavodu za sudsku medicinu i kriminalistiku Medicinskog fakulteta u Zagrebu, uz prisustvo članova porodica, obavljena identifikacija posmrtnih ostataka četiri lica srpske nacionalnosti, stradala avgusta 1995. godine u akciji hrvatske vojske i policije ‘Oluja', koji su ekshumirani u Petrinji (1), Zadru (1), Gornjem Selištu (1) i Vodoteču (1)”, koju su preneli skoro svi mediji u Srbiji, a poneki i u regionu.
Iako bi većina čitalaca na prvi pogled zaključila da se radi o dva odvojena događaja, ipak je u pitanju isti događaj. Iako su, po prirodi stvari, obema stranama u vreme objavljivanja pomenutih vesti bili poznati identiteti identifikovanih žrtava, ni u jednom ni u drugom saopštenju ne navode se njihova imena. Neobjavljivanje imena identifikovanih žrtava obje strane opravdavaju propisima svojih država o zaštiti ličnih (osobnih) podataka!?
Mi u Veritasu, naprotiv, smatramo da javno objavljivanje imena identifikovanih žrtava iz ratnih sukoba devedesetih prošlog veka, ne spadaju u podatke koji se štite pozitivnim propisima obeju država. To iz razloga što se njihova imena već decenijama nalaze u javnom prostoru. Osim na javno dostupnim spiskovima državnih komisija obeju država, imena nestalih objavljena su i na javno dostupnim spiskovima Međunarodnog komiteta Crvenog krsta, Međunarodne komisije za nestala lica i u Bazi podataka aktivnih slučajeva, kojom upravlja Grupa za nestale osobe za regionalnu saradnju u okviru Berlinskog procesa za zapadni Balkan. Bili su i satavni deo optužnica Haškog tribunala i tužbe Hrvatske i kontratužbe Srbije u sporu o genocidu pred Međunarodnim sudom pravde. I Veritas je imena Srba sa područja Hrvatske i bivše RSK i onih koji su sa njima živeli, uključujući i pripadnike JNA, TO i dobrovoljce, koji su poginuli i nestali na pdručju Hrvatske i RSK, objavljivao u više štampanih i elektronskih formata.
Zbog zalaganja za princip da svaka žrtva, bez obzira na to kojoj je strani za života pripadala, mora imati ime koje se mora javno navesti i kada se identifikuju i sahranjuju njeni posmrtni ostaci, Veritas je dan kasnije u formi saopštenja objavio osnovne lične podatke kao i okolnosti, način, vreme i mesto stradanja svih pet identifikovanih osoba, pošto su se svi nalazili na njegovom spisku nestalih u ratu devedsetih na području RH i RSK.
Veritasovo saopštenje preneli su skoro svi srpski mediji ali i nekoliko hrvatskih , među kojima i “portalnovosti.com”, “dnevno.hr” i “direktno.hr”.
Portal “direktno.hr” u tekstu od 29. oktobra pod nadnaslovom “Nove provokacije” i naslovom “Štrbac objavio imena navodnih žrtava Oluje: U isto vreme veliča majora koji je ubio 11 zengi” i podnaslovom “Portal “Novosti” u četvrtak je objavio kako je Dokumentacijsko- informacijski centar (DIC) Veritas, na čijem je čelu Savo Štrbac, objavio imena pet osoba od kojih je četvero navodno ubijeno za vrijeme VRO-a ‘Oluja'”, prenosi sadržaj iz Veritasovog saopštenja uz sledeći komentar:
“Svako će se složiti s tvrdnjama Štrbca i Veritasa da svaka žrtva, bez obzira kojoj je strani pripadala, mora imati ime koje se mora javno objaviti. Međutim, problem je kada se u isto vreme veliča agresor i poziva ‘na priznavanje žrtava’. Ista organizacija je u seriji tekstova tako u nedelju besramno veličala čin majora JNA Milana Tepića”, podsećajući da je Tepić baš na taj dan 1991, ne želeći hrvatskoj vojsci prepustiti kasarnu u Bjelovaru, digao u vazduh skladište oružja pri čemu je poginuo zajedno s jedanaest “branitelja”.
Već sutradan se oglasilo i Ministarstvo hrvatskih branitelja, čije reagovanje su preneli već pomenuti portali, uključujući i multimedijalni novinarski portal “7dnevno.hr” (koji ima moto: “Mi smo oni koji se usude objaviti!”), koji svoj tekst od 1. oktobra, pod naslovom “Medved ‘razorio’ Štrbca, stigao jak odgovor: ‘Pitaj one koji su vršili asanaciju u okupiranom Vukovaru’”, započinje rečenicom: “Dokumentacijsko-informacijski centar Veritas, na čijem čelu kojeg je Savo Štrbac, objavio je imena pet osoba od kojih je četvero navodno ubijeno za vreme VRO-a ‘Oluja'”.
Vidjevši naslov ovog teksta, pomislio sam da me je Medved “razorio” tako što je demantovao identitete te okolnosti, načine, vreme i mesta stradanja žrtava identifikovanih 25. septembra na Medicinskom fakultetu u Zagrebu, tim više što je upotrebljena i reč “navodno”.
A zapravo početna rečenica iz reagovanja Medvedevog mininistarstva, koja glasi: “Nema većeg apsurda nego da notorni Savo Štrbac proziva Ministarstvo hrvatskih branitelja zbog toga što ne objavljujemo imena identifikovanih Srba, umesto da nam zahvali što su njihove porodice dobile posmrtne ostatke koje je Republika Hrvatska pronašla, ekshumirala i identifikovala”, na veoma transparentan i jasan način utvrđuje istinitost svega što je u Veritasovom saopštenju kazano o identifikovanim žrtvama.
Primetio sam da u ovom citatu iz ministarskog reagovanja kod opisa “dobrih dela” Republike Hrvatske (“pronašla, ekshumirala i identifikovala”) nedostaje još jedna radnja - kako su stradale te žrtve. Iz Veritasovog saopštenja jasno proizilazi da su stradali samo zbog toga što su Srbi, a s obzirom na vreme i mesto stradanja nije teško zaključiti ko je odgovoran za njihovu smrt. A to je ono što “kvari” sliku o humanosti Medvedovih “branitelja”.
Istina je da su porodice (a i mi sa njima) zahvalne što su konačno dobile posmrtne ostatke koje je “Republika Hrvatska pronašla, ekshumirala i identifikovala”. Upravo u toj zahvalnosti (onima koji su krivi za smrt njihovih najmilijih) i krije se najveći apsurd ove priče.
Izgleda da ni novinaru, autoru pomenutog teksta, nije jasno ko su identifikovane žrtve, jer u suprotnom ne bi ni koristio reč “navodno”. Ako njemu kao autoru teksta nije jasno da “identifikovani posmrtni ostaci pet osoba nestalih i smrtno stradalih osoba u domovinskom ratu” pripadaju Srbima, kako očekivati da to bude jasno čitaocima njegovog teksta!?
Sve ostalo što se navodi i reagovanju Medvedevog ministarstva, a što prenose pomenuti portali, svodi se na već mnogo puta ponovljene floskule o agresorima i okupatorima, kao i na statistiku nestalih (zaboravili su spomenuti da se u brojci od 1.788 osoba, nestalih i smrtno stradalih tokom “domovinskoga rata” za kojima se još traga, nalazi i oko pola srpskih žrtava) i na bujicu uvreda na moj račun:
“Kao agilni aktivist te aktivni sudionik i svedok velikosrpske agresije na Hrvatsku, kao branitelj ratnih zločinaca i osoba od poverenja onima koji zasigurno znaju gde su grobnice, ali skrivaju informacije o tome, pozivamo ga da se usmeri prema Beogradu, gde se još uvek skrivaju dokumenti koji bi mogli rasvetliti sudbinu mnogih nestalih. No, poznavajući njega i njegovo izrazito protuhrvatsko delovanje u proteklim desetlećima, ne očekujemo da će promeniti ni dlaku niti ćud.”
U reagovanju Medvedevog ministarsva, između ostalog, nalazi se i ova konstatacija: “I dok Hrvatska traga za nestalima, Srbija i dalje skriva dokaze o počinjenim zločinima. U tome im pomaže i čelnik Veritasa Savo Štrbac, koji sistematski promoviše laži i potiče mržnju, a sad još i docira.”
Priznajući činjenice iz Veritasovog saopštenja o identitetu žrtava, kao i okolnostima, načinu, vremenu i mestu njihova stradanja, autori reagovanja Ministarstva hrvatskih branitelja na najilustrativniji način su ukazali na onog “ko promoviše laži i potiče mržnju”.
Objavljeno u štampanom izdaju dnevnika „Politika“, 16. oktobra 2024. godine
