IZA HRVATSKE VOJSKE MASOVNE GROBNICE I PUSTOŠ
NAŠ GLAS, broj 5.
ZAJEDNICA SRBA U HRVATSKOJ
PISMO MILENKA POPOVIĆA, ARHIJEREJSKOG NAMJESNIKA ZAGREBAČKOG, MITROPOLITU JOVANU
VAŠE VISOKOPREOSVEŠTENSTVO
Na poziv Monsinjora Vladimira Stankovića, predsjednika hrvatskog Karitasa i uz učešće predstavnika austrijskog, njemačkog, italijanskog i američkog Karitasa da i mi učestvujemo u obilasku nekih mjesta u Zapadnoj Slavoniji a uz Vašu saglasnost, prihvatili smo ovaj poziv.
Dana 9. maja 1995. godine u 8,30 časova krenuli smo u obilazak sledećih mesta: Jasenovac, Gornji i Donji Rajić, Gornji Bogićevci, Okučani, Gornji i Donji Čaglić, Medari, Lipik i Pakrac.
Cilj obilaska, po preporuci Monsinjora Stankovića, bio je da se pribave informacije o potrebama ljudi, kako im se može pomoći u humanitarnom smislu i da se snimi stanje sakralnih objekata Rimokatoličke i Srpske pravoslavne crkve na tom području.
Obzirom da je čitavo vreme puta bila prisutna Hrvatska televizija i kasnije vrlo jednostrano i neistinito obavestila (kao i u svim ranijim izveštajima) javnost o stanju na području Zapadne Slavonije, smatramo potrebnim da Vas i svetsku javnost izvestimo istinito o proteklim događajima i stanju sakralnih objekata naše Crkve i srpskog naroda na tom području.
Rimokatolička crkva je već informisala javnost o stanju svojih sakralnih objekata i naroda na tom terenu i ne smatramo potrebnim da mi o tome pišemo.
U Jasenovcu crkva Svetog Jovana jeste čitava, ali je unutrašnjost pljačkana i oskrnavnjena. Nema polijeleja u crkvi, a u njoj spavaju pripadnici hrvatske vojske i policije zajedno sa oružjem i vojnom opremom, a časna trpeza im služi kao sto za jelo. Putir smo zatekli pun pljuvačke i opušaka. Spomenik jasenovačkim žrtvama smo takođe obišli i naišli na sveže tragove krvi. U samom mestu nismo naišli ni na jednog civila srpske nacionalnosti. Prošli smo kroz Gornje Bogićevce, Gornji i Donji Rajić i takođe nismo naišli ni na jednog civila, ali je zato bio veliki broj hrvatskih vojnika i policije.
Crkva u Donjem Rajiću je čitava ali su vrata provaljena. Policija nam nije dozvolila ulazak u crkvu zbog navodne mogućnosti da je unutrašnjost minirana. Kroz otškrinuta vrata uspeli smo primetiti da nedostaje polijelej, a u crkvi je sve bilo ispremetano i razbijeno.
Na autoputu iz Novske prema Okučanima, videli smo više spaljenih automobila, kamiona i jedan autobus. Na ulasku u Okučane i na čitavom putu od Okučana prema Pakracu, videli smo krvave mrlje na asfaltu.
Naša crkva u Okučanima je spolja naizgled cela, ali su svi prozori polupani, vrata su provaljena i u crkvi je sve ispreturano. U oltaru s desne strane postoje vrata koja su prilikom našeg ulaska bila otvorena. Pogledom u portu kroz spomenuta vrata videli smo ogromnu iskopanu raku udaljenu desetak metara od oltara, a zemlja je bila krvava. Primetivši da to gledamo policajci su vrata odmah zatvorili. U kući u kojoj je boravio Vladika Lukijan nalazila se hrvatska vojska i pristup nam nije bio dozvoljen.
U prolazu kroz selo Cage, u nekoliko dvorišta smo videli velike iskopane rake.
Celim putem od ulaska u Okučane pa sve do Lipika, u kanalima pokraj puta bili su vidljivi ostaci odeće, obuće, zavežljaji sa hranom i pićem, bicikli, motori i spaljeni automobili kao i tragovi krvi.
Crkva u Medarima je srušena. Crkva u Donjem Čagliću je oštećena. Crkva u Pakracu je spaljena, krova nema, polovine zvonika nema, ikonostas i hor su izgoreli a unutrašnjost je sva u ruševinama. Eparhijski dvor mogli smo videti samo spolja jer nam ulaz unutra nije dozvolila hrvatska vojska. Izvana je vidljivo da nema ni jednog prozora, na većem delu zgrade nema krova. Vidljivo je da je dvor paljen. Deluje sablasno.
Na čitavom putu nismo sreli civila srpske nacionalnosti s kojim bi mogli razgovarati. U Okučanima kao i u nekim drugim mestima videli smo ljude u posebnim uniformama sa nekim trakama na rukavima koji su čistili teren od raznih predmeta, a uz njih su bili naoružani vojnici. Tvrdili su nam da su to pripadnici civilne zaštite. U prolazu jedan od tih navodnih pripadnika civilne zaštite nam je šapnuo da su Srbi i brzo se udaljio. To nam je bio jedini susret na ovom putu sa Srbima.
Većina kuća koje smo videli uz put su provaljene i opljačkane a na svim mestima gde smo se zaustavljali, osim Lipika i Pakraca, osećao se miris leševa.
Iz svega što smo videli i doživeli, može se zaključiti da je ponovo izvršen genocid nad srpskim narodom i da je taj deo Zapadne Slavonije očišćen od Srba.
Ovaj izveštaj Vam dostavljam s molbom da ga pročitate na Svetom Arhijerejskom Saboru, a mi ćemo isti dostaviti i nekim ambasadama u Zagrebu.
Arhijerejski namesnik zagrebački
Maj 1995. protonamesnik
Milenko Popović
BILJEŠKA ZA DOSIJE (REGISTAR)
PREDMET: Aktivnosti dana 15. juna 1995. godine.
Dana 15. juna 1995. dolje-potpisana predstavnica UNHCR-a posjetila je sljedeća sela da bi ustanovila postojanje grobova u kojima su sahranjeni Srbi poginuli tokom borbi 1. i 2. maja 1995. godine u području Zapad, zoni pod zaštitom UN-a. (Dalje u tekstu termin “masovne grobnice”).
1. Dragalić,
2. D. Bogićevci,
3. G. Trnava,
4. Smrtić,
5. Okučani (Kosovac)
Među ovim dolje-potpisana identifikovala je “masovnu grobnicu” u G. trnavi. Ovdje postoji dvadeset devet krstova. Imena i brojevi ispisani na novim drvenim krstovima (djeluju jeftino) su sljedeći: (Molim da uzmete u obzir da “NN” oznaka na krstu znači nepoznata osoba.)
| Broj:
1 |
Imena (i godina rođenja?)
Željko Dićko, 1969 |
|
15.06.1995. |
Satoši Ašikaga UNHCR Daruvar |
FAKS PORUKA 20. jun 1995.
BLJESAK
Faks br. 153 6026
ZA: G. Huseina Al Alfija, šefa civilnih poslova,
lično Njegovoj Ekselenciji g. J. Akašiju,
Specijalnom izaslaniku Generalnog sekretara
OD: G. Grejema Deja, šef civilnih poslova, Sector Zapad
(skicirao MK)
Jutros je predstavnik za civilne poslove sektora Zapad lično istražio masovne grobnice na grobljima u Okučanima i Lađevcu; zabilježeni su sljedeći podaci (lista priložena):
Pozdrav,
20. 06.1995. 9, 39 sati
Groblje u Okučanima
| Broj groba | Prezime i ime | Datum rodjenja – godina | ||
|
1. |
Auhar | Miljenko | 40 | |
|
2. |
Ljubomir | Mihailović | 67 | (1913) |
|
3. |
N. | N. | 45 | |
|
4. |
N. | N. | 63 | |
|
5. |
N. | N. | 64 | |
|
6. |
N. | N. | 65 | |
|
7. |
N. | N. | 66 | |
|
8. |
PERO | ĐURIĆ | 183 | (1957) |
|
9. |
N. | N. | 182 | |
|
10. |
DRAGICA | ČIČIĆ | 185 | (1963) |
|
11. |
BERISLAV | VUJIĆ | 184 | (1958) |
|
12. |
N. | N. | 71 | |
|
13. |
N. | N. | 70 | |
|
14. |
N. | N. | 69 | |
|
15. |
N. | N. | 68 | |
|
16. |
MILKA | KESIĆ | 82 | (1954) |
|
17. |
N. | N. | 181 | |
|
18. |
N. | N. | 100 | |
|
19. |
ĐURO | RAJKIĆ | 99 | (1934) |
|
20. |
MIRKO | TOVARŽLI | 98 | (1957) |
|
21. |
DARKO | OSTROLUČANIN | 97 | |
|
22. |
N. | N. | 96 | |
|
23. |
ŽIVKO | SAVELjIĆ | 95 | (1969) |
|
24. |
IGNJATIJE | ORLOVIĆ | 94 | (1950) |
|
25. |
N. | N. | 93 | |
|
26. |
N. | N. | 92 | |
|
27. |
N. | N. | 91 | |
|
28. |
N. | N. | 90 | |
|
29. |
N. | N. | 89 | |
|
30. |
N. | N. | 88 | |
|
31. |
N. | N. | 87 | |
|
32. |
N. | N. | 86 | |
|
33. |
N. | N. | 85 | |
|
34. |
PREDRAG | MIŠLIĆ | 84 | (1954) |
|
35. |
N. | N. | 83 | |
|
36. |
N. | N. | 81 | |
|
37. |
N. | N. | 30 | |
|
38. |
N. | N. | 164 | |
|
39. |
N. | N. | 165 | |
|
40. |
N. | N. | 166 | |
|
41. |
N. | N. | 167 | |
|
42. |
N. | N. | 168 | |
|
43. |
N. | N. | 169 | |
|
44. |
N. | N. | 29 | |
|
45. |
N. | N. | 170 | |
|
46. |
N. | N. | 77 | |
|
47. |
N. | N. | 76 | |
|
48. |
N. | N. | 172 | |
|
49. |
DRINKA | ĐUKIĆ | 171 |
Groblje u Lađevcu
| 1. | BRANKO | VUJIĆ | 101 | (1928) |
| 2. | N. | N. | 173 | |
| 3. | N. | N. | 174 | |
| 4. | N. | N. | 175 |