Početkom i sredinom februara 1991. Hrvatska donosi odluku “da na njenoj teritoriji ne važe savezni zakoni” kao i odluku o razdruživanju od SFRJ, a SAO Krajina krajem februara donosi “Rezoluciju o razdruživanju od RH”. Polovinom marta JNA traži od Predsjedništva SFRJ da se u državi uvede vanredno stanje, što, uslijed protivljenja predstavnika Hrvatske BiH i Makedonije, ne prolazi.
U kontekstu takvog stanja, Srbi su 25. marta 1991. organizovali “miting istine” na Plitvicama, na kojem se zahtjevalo da Nacionalni park “Plitvička jezera” ostane u sklopu SAO Krajine. Dva dana kasnije na ulazima u nacionalni park na jarbolima su izvješene srpske i jugoslovenske zastave. Slijedeći dan, 29. marta, “martićevci” iz Knina zauzimaju upravne zgrade NP “Plitvička jezera”.
U ranim jutarnjim satima 31. marta, iz Zagreba je prema Plitvicama, s nekoliko autobusa, kombija i privatnih vozila te jednim transporterom, krenula kolona od oko 400 hrvatskih specijalaca radi “uvođenja ustavnopravnog poretka na području Nacionalnog parka”
U tom momentu u plitvičkim hotelima bilo je oko 400 turista, među kojima i grupa hrvatskih specijalaca koji su se dan ranije kamuflirali u turiste, noseći u koferima oružje s namjerom da “prepadom iznutra” u koordinaciji sa onima izvana savladaju krajinske teritorijalce i “martićevce”.
I Srbi su očekivali napad hrvatskih specijalaca pa su ih sačekali u zasjedi postavljenoj na prilazima Plitvicama od Slunja i sa barikadama od porušenih stabala. Jutro je bilo maglovito, a snijeg do koljena. Puškaranje je započelo ujutro između 6 i 7 sati.
Brojčano nadmoćniji hrvatski specijalci, uz pomoć onih kamufliranih u goste, uspjeli su da zauzmu hotele i do podneva uspostave kontrolu nad nacionalnim parkom. Dalju eskalaciju sukoba spriječila je JNA, koja se između suprotstavljenih strana postavila kao “tampon zona”.
Na hrvatskoj strani poginuo je “redarstvenik” Josip Jović (22) iz Aržana kod Makarske dok ih je dvadesetak ranjeno. Na srpskoj strani poginuo je teritorijalac Rajko Vukadinović (32) iz Korenice, dok ih je 17 zarobljeno, koji su zbog pogibije “redarstvenika” krvnički prebijani sve do njihove razmjene 13. avgusta iste godine.
Hrvatska je poginulog Jovića proglasila za prvu žrtvu “domovinskog rata” i svake godine na vrlo visokom nivou obilježava godišnjicu njegove pogibije, iako je tadašnji ministar policije, Josip Boljkovac, više puta javno govorio i u svojoj knjizi “Istina mora izaći van” zapisao da je obdukcija pokazala da je pogođen metkom iz “tzv. pumparice, jurišne američke automatske puške uvezene iz Singapura, kakvih je imala hrvatska policija”.
Poslije ove akcije hrvatska policija je na Plitvicama formirala policijsku stanicu, koja se održala do kraja avgusta te godine, kada je zbog nemogućnosti funkcionisanja usljed kontrole od strane JNA , i rasformirana. Kontrolu nad NP “Plitvička jezera” preuzele su krajinske vlasti i zadržale je sve do avgusta 1995.
Plitvički događaj se po mnogim izvorima uzima kao početak rata u Hrvatskoj devedesetih prošlog vijeka. Toga dana pravoslavni vjernici su slavili Cvijeti, a katolici Uskrs, zbog čega su mediji ovaj događaj i nazvali “krvavi Uskrs”.
U Beogradu i Banja Luci, 30. marta 2018.
P R E D S J E D N I K
Savo Štrbac
Povezani tekstovi
