Tek kad je, prema trećem izdanju knjige, broj traženih Srba duplo premašio broj traženih Hrvata, hrvatska strana je primenila metodu po godinama nestanka
Prilikom prošlonedeljne posete Srbiji, hrvatski predsednik Ivo Josipović izjavio je da je za eventualno povlačenje hrvatske tužbe protiv Srbije zbog agresije i genocida preduslov da se reše određena sporna pitanja, a pre svega pitanje nestalih. Pri tom je naveo da se na području Hrvatske još traga za 1.689 nestalih, od kojih za 953 iz 1991. i 1992, pretežno Hrvata, i za 736 iz 1995, pretežno Srba.
Odakle hrvatskom predsedniku ovi brojevi i da li su tačni? Baza za navedene podatke je treće izdanje Knjige osoba nestalih za područje Hrvatske, sa stanjem na dan 30. aprila 2012, čiji izdavač je Međunarodni komitet Crvenog krsta (MKCK), objavljene u julu prošle godine. Ovo izdanje sadrži popis 1.868 osoba koje se vode kao nestale i 454 osobe za kojima je otvoren zahtev za traženje posmrtnih ostataka, ili ukupno 2.322 imena. Popis nestalih za ovu knjigu pravljen je po veoma strogim pravilima MKCK, po kojima samo najbliža rodbina ima pravo da otvori zvanični zahtev za traženje, što je automatski isključivalo spiskove nestalih koje su prikupile vladine i nevladine organizacije.
Upoređivanjem popisa nestalih iz trećeg izdanja ove knjige s Veritasovom evidencijom, na kojoj se u vreme objavljivanja knjige nalazilo 1.995 imena nestalih, Veritasovu evidenciju prolazilo je 760 osoba sa popisa nestalih i 275 sa popisa zahteva za traženje posmrtnih ostataka. Iz toga proizlazi da se sa Veritasove evidencije 1.035 osoba nalazilo u toj knjizi, a čak 960 nije. Hrvatska je strana u isto vreme tragala za 991 osobom, i svi su se, koliko mi je poznato, nalazili i u toj knjizi.
Hrvatska strana je dva broja iz trećeg izdanja knjige nestalih MKCK-a uzela kao konstante. Prva konstanta je 1.868 nestalih, i od tog broja su počeli oduzimati broj identifikovanih od objavljivanja pomenute knjige. Tako se, za godinu i po dana, stiglo do broja kojeg je izneo Josipović. Po nama, trebalo je početi odbrojavati od ukupnog broja otvorenih zahteva za traženje i zahteva za traženje posmrtnih ostataka, jer između te dve kategorije, s pozicije srpske strane, nema suštinske razlike, iz prostog razloga što je cilj da se pronađu posmrtni ostaci i jednih i drugih i predaju njihovim porodicama radi sahrane i konačnog rešenja potrage.
Druga „mekša” konstanta jeste tvrdnja da su nestali iz 1991. i 1992. pretežno Hrvati, a nestali iz 1995. pretežno Srbi. Kvaka se nalazi u reči „pretežno”, jer pretežno je sve što je iznad 50 procenata. Hrvatska strana je sve do pojave trećeg izdanja knjige nestalih izlazila, i u javnost i prema srpskoj strani, sa spiskom svih svojih potraživanja iz celog rata. Tek kada je, prema trećem izdanju knjige, broj traženih Srba duplo premašio broj traženih Hrvata, hrvatska strana je primenila metodu po godinama nestanka. Koliko je ovakva metota nepouzdana i pogodna za manipulaciju najbolje ilustruju prošlonedeljni događaji: u Mašićkoj Šagovini kod Okučana ekshumirano je 19 posmrtnih ostataka koji pripadaju Srbima koje su pripadnici ZNG pobili 18 i 19. decembra 1991, dok su slavili Sv. Nikolu, a u Zagrebu je identifikovano 14 posmrtnih ostataka Srba, od kojih su petorica stradala takođe 1991.
Tvrdnja hrvatske strane, koju iznosi i njen predsednik, da su u prve dve godine rata stradali pretežno Hrvati, trebalo bi da potkrepi hrvatsku službenu tezu o agresiji Srbije na Hrvatsku. Međutim, takva teza naprosto nije tačna pošto je demantuje broj i od 2.692 poginulih i nestalih Srba na području Hrvatske i bivše RSK u toku 1991. godine, od kojih se još 664 vodi na Veritasovom (srpskom) spisku nestalih. Srbi su ginuli i u narednim ratnim i poratnim godinama, s tim da ih je 1995. poginulo i nestalo 2.330. Iako su se u poslednjoj ratnoj godini desili i „Bljesak” i „Oluja”, te godine ih je 362 manje stradalo nego 1991. Upravo broj stradalih Srba u prvoj ratnoj godini ide u prilog srpskoj tezi o građanskom ratu u Hrvatskoj devedesetih prošlog veka.
Inače, u poslednjih dvanaest godina, iz zajedničkih, masovnih i pojedinačnih grobnica na području Hrvatske i bivše RSK, ekshumirano je 1.290 posmrtnih ostataka srpskih žrtava, od čega je do sada 838 identifikovano.
Trenutno se na Veritasovom spisku nestalih nalazi 1.920 lica srpske nacionalnosti koja su nestala u periodu 1991–1995. na području Hrvatske i bivše RSK. Među nestalima je 1.317 civila i 516 žena.
Informaciono-dokumentacioni centar Veritas
Povezani tekstovi
