Kontroverze oko nacionalnosti poznatih ličnosti nisu ništa novo. Da li je Albert Ajnštajn bio Nijemac, Švajcarac ili prvenstveno Јevrejin? Da li je otac moderne astronomije Nikola Kopernik bio Poljak ili Nijemac? Hitler, Nijemac ili Austrijanac? Mocart, isto? I Marija Kalas: Amerikanka ili Grkinja?, istakao je u kolumni za švajcarski Veltvohe srpski istoričar i politikolog Srđa Trifković.
Kolumnu prenosimo u cijelosti:
Postoje i ličnosti čiji identitet nije bio osporen tokom njihovog života, ali je kasnije manipulisan. Јedan primer za to je promotivni film “Lijepa Hrvatska Nikole Tesle”, koji se prikazuje nekoliko puta dnevno u popularnom zabavnom parku Evropa-Park u njemačkom gradu Rustu, Baden-Virtemberg. Naslov filma ima veliku manu: ignoriše činjenicu da je Tesla nesumnjivo bio Srbin i da je ponosno priznao svoje poreklo iz uglednih srpskih porodica i sa majčine i sa očeve strane. Pronalazač Nikola Tesla bio je sin pravoslavnog sveštenika Milutina, koji je nosio ime srednjovekovnog srpskog kralja. Nikolin maternji jezik bio je srpski, i pisao je gotovo isključivo na ovom jeziku ćirilicom.
Njegov ujak, brat njegove majke Georgine, bio je istaknuti teolog i mitropolit dabrobosanski Nikolaj Mandić. Godine 1921, Tesla je napisao američkom prijatelju: “Znate, naravno, da sam ja Srbin i da potičem iz jedne od najstarijih porodica, pošto prezime moje majke, kao i druga imena našeg naroda, datira iz antike”.
Tvrdnja hrvatskih propagandista je da je Tesla rođen u Habzburškom carstvu na teritoriji tadašnje “Vojne granice” u selu Smiljan, koje je sada dio Hrvatske. Nije bio Hrvat ni po porijeklu, ni po ličnom opredjeljenju.
Tokom posjete Beogradu 1892. godine, Tesla je dao sada poznatu izjavu: “Ako budem imao sreće da ostvarim bar neke od svojih ideja, to će koristiti cijelom čovječanstvu. Ako se ove nade ispune, biće mi najljepša misao da je ovo djelo jednog Srbina”.
Ovom prilikom, Tesla je u govoru beogradskim studentima rekao: “Јa sam, kao što vidite i čujete, ostao Srbin čak i preko mora. Vi bi trebalo da činite isto i da svojim znanjem i svojim radom povećate slavu srpstva u svijetu”.
Godinu dana kasnije, Tesla je pisao o Kosovskoj bici u članku za časopis American Century Magazine: “Evropa nikada neće moći da vrati veliki dug koji duguje Srbima što su, žrtvujući sopstvenu slobodu, zaustavili ovu varvarsku invaziju. Teško da postoji narod koji je pretrpio goru sudbinu od Srba. Od svog vrhunca, kada je carstvo obuhvatalo skoro cijeli sjeverni dio Balkanskog poluostrva i veliki dio današnje Austrije, srpski narod je posleij sudbonosne Kosovske bitke zaronio u beznadežno ropstvo”.
Tvrdnja hrvatskih propagandista da veliki naučnik Nikola Tesla pripada hrvatskom nacionalnom tijelu samo zato što je rođen na teritoriji današnje Hrvatske nije samo lažna, već i potpuno apsurdna. Bilo bi podjednako apsurdno tvrditi da je doajen nemačke klasične filozofije Imanuel Kant bio Rus zato što je rođen u Kenigsbergu, tamo proveo cijeli život i na kraju tamo sahranjen – u pruskom gradu. Grad koji je od 1945. godine pripadao Ruskoj Federaciji i sada se zove Kalinjingrad.
Nikome ne bi palo na pamet da austrijskog oca psihoanalize Sigmunda Frojda svrsta kao Čeha jer je rođen u moravskom gradu Priboru (na nemačkom: Freiberg in Mähren). Pribor je, kao i Teslin Smiljan, u to vrijeme pripadao Habzburškom carstvu, a danas je dio Češke Republike.
Posvećenost istini
Teško je zamisliti da bi film o ljepotama Nemačke koristio fizičara Alberta Ajnštajna kao promotivno sredstvo, a ignorisao njegovo jevrejsko porijeklo. To bi se nesumnjivo smatralo skandaloznom izmišljotinom i neprihvatljivim prisvajanjem velikog čoveka koji je mrtav i ne može se braniti od posthumnog napada na svoj nacionalni identitet.
Slično tome, isticanje srpskog identiteta Nikole Tesle dio je obaveze naših budućih generacija prema ovom velikom naučniku. To je takođe i posvećenost samoj istini.
Povezani tekstovi
