Republika Srpska Krajina je nastala kao želja srpskog naroda u Hrvatskoj da ostane u zajedničkoj državi SR Jugoslaviji, ali se ta borba završila neuspjehom jer je Hrvatska etnički očistila srpsko stanovništvo, što je i bio plan državnog vrha, ocijenili su pravnici, istoričari i ugledni Srbi izbjegli iz Krajine na naučnom skupu u Beogradu.
Na skupu je istaknuto da se vjekovni cilj srpskog naroda iz Republike Srpske Krajine da živi zajedno sa ostalim Srbima nije ostvario, jer su protjerani sa svojih ognjišta u hrvatskoj zločinačkoj operaciji “Oluja” i nad njima je, prema zaključku sudova, izvršeno etničko čišćenje sa elementima genocida.
Skup pod nazivom “Trideset godina po nestanku Republike Srpske Krajine” održan je u organizaciji Instituta za savremenu istoriju, Muzeja žrtava genocida i Dokumentaciono-informativnog centra “Veritas”, povodom 30 godina od velikog krajiškog egzodusa u hrvatskoj vojnoj operaciji “Oluja” i sloma najzapadnije srpske republike.
Direktor Dokumentaciono-informativnog centra “Veritas” Savo Štrbac rekao je novinarima uoči skupa da su razni sudovi od Haškog tribunala, Međunarodnog suda pravde, kao i sudova u Strazburu i Čikagu zaključili da je nad Srbima u Hrvatskoj počinjeno etničko čišćenje, ali da to nije dostiglo nivo genocida.
Štrbac je rekao da su sudovi kroz svoje presude zaključili da je “Oluja” i druge operacije bila etničko čišćenje i da je protjerano stanovništvo s ciljem da se Hrvatska etnički očisti od Srba, ali su i pored toga oslobodili hrvatske generale.
On je podsjetio na zaključak Međunarodnog suda pravde da je izvršeno etničko čišćenje, da ima i elemenata genocida, ali da sve to ne dostiže do nivoa genocida.
“Sve su to nekakvi polovični uspjesi. Nigdje nije došlo do kraja i vrijeme je da istoričari kažu nakon 30 godina svoju ocjenu, jer je pravosuđe već dalo. Na svim stranama su govorili da neće da nam istoriju pišu sudovi, međutim sudovi ispisaše istoriju ratova, ne samo u Hrvatskoj, nego i u BiH i na Kosovu i cijelom području bivše Jugoslavije, a istoričari u Srbiji se ne oglašavaju mnogo”, rekao je Štrbac.
Bojan Dimitrijević iz Instituta za savremenu istoriju u Beogradu rekao je da istoričari u Srbiji imaju problem najviše zbog činjenice da Srbija ne pridaje mnogo pažnje događajima iz vremena Republike Srpske Krajine, ratova devedesetih godina, pravdajući se da arhive nisu otvorene.
On je dodao da istoričari u Srbiji koji se bave tom temom moraju da odu u Zagreb i tamo istražuju građu o Republici Srpskoj Krajini, njenoj vojsci.
“U suštini, mi smo u zaostatku za hrvatskom istoriografijom koja je Republiku Srpsku Krajinu uvrstila u svoju istoriju, dok Srbija to u suštini nije”, rekao je Dimitrijević novinarima.
Dimitrijević je naveo da je zadatak istoričara da objasne da se istorija Republike Srpske Krajine ne svodi samo na proslavu ili obilježavanje 4. i 5. avgusta, na godišnjicu “Oluje”, komemoracije, brojanje žrtava, nego da je to bio državni sistem u nastajanju sa svim mogućim problemima.
On je rekao da je Institut želi da pokaže da Republika Srpska Krajina nije zaboravljena i da neke nove generacije imaju inspiraciju da jednog dana možda i vrate Krajinu u sastav srpskih zemalja, jer se granice na Balkanu često mijenjaju i istorija je proces koji traje.
Advokat Dušan Bratić, zastupnik oštećenih Srba u procesu “Petrovačka cesta”, rekao je da činjenica da je hrvatska avijacija u “Oluji” gađala čak i izbjegličku kolonu koja se povlačila i da su tu stradali srpski civili, među njima i djeca, pokazuje zločinačku vertikalu tadašnje hrvatske vlasti, koja je osmišljena na takozvanoj brionskoj sjednici.
Bratić je ukazao da je javnosti malo poznato da su bile dvije brionske sjednice u julu 1995. godine, te da je tadašnji hrvatski predsjednik Franjo Tuđman izgovorio ne samo čuvenu rečenicu da “Srbe treba udariti tako da praktično nestanu”, nego da se moraju stvoriti izbjegličke kolone za kojima će za narodom krenuti i njihova vojska.
On je dodao da je Tuđman rekao i da ne smije pasti krv na hrvatskim cestama, da ne razoružavaju Srbe na pravcu Petrinja – Glina – Dvor na Uni, a onda kada je sve završeno hrvatska avijacija “udari” srpske izbjeglice na teritoriji BiH.
“Tuđman je govorio da se to ne sme desiti na hrvatskim cestama jer će ih optužiti za ratne zločine. To više nego ukazuje da je reč o posljednjem činu etničkog čišćenja”, rekao je Bratić.
On je istakao da je tragedija za čovječanstvo što nijedan zvaničnik Hrvatske ili javna ličnost, osim profesora Žarko Puhovskog, nije javno osudio nijedan zločin ni u “Oluji”, niti u cjelini.
Bratić je ocijenio da je bombardovanje srpskih izbjegličkih kolona hrvatske avijacije na Petrovačkoj i Prijedorskoj cesti otjelotvorenje i paradigma cjelokupne zločinačke operacije.
Istoričar Milan Gulić je rekao da je rat u Hrvatskoj, kao i rat u BiH, bio krvav i ostavio stravične posljedice po ljude i imovinu, što se vidi i po popisima stanovništva, i žrtava, a epilog je bio da je Hrvatska etnički očistila srpsko stanovništvo, što je bio plan državnog vrha.
“Vlast u Zagrebu nije imala sluha za potrebe i želje srpskog naroda u Hrvatskoj, prema njima se odnosila sa podozrenjem”, naveo je Gulić.
On je dodao da je Republika Srpska Krajina nastala, njen narod potpuno zaboravljen, u okolnostima raspada SFR Jugoslavije kao izraz srpskog dijela u Hrvatskoj da ostane u zajedničkoj državi.
Učesnici skupa su istakli da se ove godine navršava 30 godina od agresije Hrvatske na Republiku Srpsku Krajinu i masovnog protjerivanja srpskog stanovništva sa tog prostora, te da se sa ove vremenske distance može potpuno slobodno i utemeljeno govoriti i pisati o Krajini, a ne da se to prepušta hrvatskoj strani da tumači srpsku istoriju i pravdava svoja “državna prava”, agresiju i relativizuje srpske žrtve.
Borba za najzapadniju srpsku državu završila se neuspjehom, a Republika Srpska Krajina, proglašena na Svetog Nikolu 1991. godine, ostala je nepriznata čak i od Srbije.
Povezani tekstovi
