Udruženje Srba iz Hrvatske uputilo oštar protest Zagrebu zbog potraživanja srpske kulturne baštine. Ikone nisu samo umetnička dela već poslednja svedočanstva o postojanju Srba na prostoru Hrvatske
LICEMERJE je da Hrvatska, gde je u 20. veku sistematski uništavana srpska baština, sad ucenjuje Srbiju potraživanjem naših ikona i druge baštine spasene od uništenja u ratu devedesetih, poručio je istoričar Nikola Kusovac na jučerašnjoj konferenciji za medije u organizaciji Udruženja Srba iz Hrvatske.
On je svedočio kao tadašnji kustos Narodnog muzeja i neposredni učesnik spasavanja srpskog kulturnog blaga kako su ga hrvatske oružane snage nemilosrdno i smišljeno uništavale. Podsetio je na sudbinu Vladičanskog dvora i crkve u Pakracu, koje su hrvatski vojnici minirali i spalili bogoslužbene predmete, kompletnu biblioteku i arhivu, sva svedočanstva o srpskom postojanju na tom području.
- Posle NDH i građanskog rata devedestih od izuzetno bogate srpske baštine ostalo je 500-600 ikona koje su u Narodnom muzeju restaurirane, konzervirane i vraćene vlasniku, Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Hrvatska licemerno traži taj poslednji preostali deo srpske baštine da bi je konačno izbrisala s lica zemlje. Jer ikone nisu samo umetnička dela već poslednja svedočanstva o postojanju Srba na prostoru današnje Hrvatske. Ako ovde popustimo, sledeći zahtev biće da se odreknemo baštine na Kosovu – rekao je Kusovac.
Svi predmeti hrvatske provenijencije su brižljivo sačuvani i vraćeni za razliku od srpskih, istakao je Milojko Budimir, koji je tokom rata bio direktor muzeja u Kninu, a sad je predsednik Asocijacije izbegličkih udruženja Srba iz Hrvatske.
- Kulturno blago Srba svedoči da su oni duže od milenijuma bili autohton narod na prostorima gde su živeli. Nije reč samo o ikonama već i o drugim materijalnim i arheološkim dokazima. Nažalost, sve ono što nije spaseno donošenjem u Srbiju uništeno je. Čak se i zgrade srednjovekovnih srpskih crkava sad “prekrštavaju” i proglašavaju hrvatskim – rekao je Budimir.
Nikola Cerovac iz Srpskog kulturnog udruženja “Zora” Knin – Beograd naglasio je da su Srbi iz Hrvatske, u čijim su hramovima stajale sporne ikone odlučno protiv njihovog davanja Hrvatskoj.
- Bojim se da bi se desilo isto ono što je zadesilo crkvu Lazaricu na Dalmatinskom Kosovu tokom “Oluje”, čemu sam neposredno svedočio. Naime na Vidovdan 1995. bio sam u Lazarici čiji me je sveštenik molio da odnesem ikone u Srbiju, jer im preti opasnost. Odbio sam ga jer nisam imao formalna ovlašćenja da to uradim. Nažalost, i crkva i sva baština koju je čuvala nekoliko meseci kasnije nepovratno su nestali u “Oluji”. Ko može da garantuje da se tako nešto ne bi ponovilo s našom baštinom koju sad traže – upitao se Cerovac.
IKONE NISU ZA DEPOE
ZAGREB ne poštuje nijedan od sporazuma koji se odnose na prognane Srbe, istakao je Milojko Budimir. Posledica je da se prognanici ne vraćaju, a da se od ono malo Srba što ih je ostalo posle devedesetih u Hrvatskoj sad sve se više seli u Srbiju.
- Hrvatska kao rešenje predlaže da se ikone drže u depoima dok se ne steknu uslovi da se one vrate u devastirane crkve u pustim selima. Naroda kome ikone služe nema i neće ga ni biti, pa je pitanje kome bi one bile vraćene – ističe Budimir.
Povezani tekstovi
