Skoro dva mjeseca po po završetku hrvatske zločinačke operacije pod kodnim nazivom”Oluja” na zapadne dijelove RSK, koji su u to vrijeme bili i pod zaštitom UN-a (sektori “Jug” i “Sjever”), u selu Varivode, tada u opštini Knin, 28. septembra 1995. ubijeno je devet mještana srpske nacionalnosti: Jovan Berić (75), Špiro Berić (55), Radivoj Berić (69), Marija Berić (69), Mirko Pokrajac (84), Dušan Dukić (59), Marko Berić (82), Milka Berić (67), Jovan Berić (56) i Uglješa Ilijašević (54). Oko ili istog dana ubijen je i deseti mještanin Varivoda, Uglješa Ilijašević (54), čije tijelo je kasnije pronađeno u jednoj gustijerni u blizini sela. Prosječna starost žrtava je 67 godina.
U obližnjem selu Gošić 27. avgusta iste godine ubijeno je sedam mještana takođe srpske nacionalnosti, sa prosječnom starošću od 70 godina.
Svi ubijeni u oba sela, u kojima ni u vrijeme rata ni u vrijeme ubistava nije bilo nikakvih ratnih dejstava, bili su civili. Ostali su u svojim selima zato što nisu mogli ili htjeli napustiti svoja ognjišta, a neki su povjerovali i Tuđmanovim pozivima da onima koji nisu “okrvavili ruke” garantuje imovinsku i osobnu sigurnost. A svi su ubijeni u svojim dvorištima, na kućnim pragovima ili u kućama vatrenim oružjem iz neposredne blizine, osim Uglješe Ilijaševića, čije tijelo je u oktobru pronađeno u jednoj gustijerni u blizini sela sa prostrijelnom ranom na potiljčanom dijelu glave.
Iako su znali identitet žrtava, hrvatska policija ih je, u namjeri prikrivanja zločina, tajno pokopala na kninskom groblju pod oznakom “nepoznat”. NJihova tijela su u proljeće 2001. ekshumirali haški istražioci, među 301 posmrtnim ostatkom, koliko ih je bilo pokopano na tom groblju, svi iz vremena “Oluje” i “postoluje”. Porodice su ih identifikovale 2002. godine po DNK-a metodi i sahranili ih u rodnim selima, gdje su im opština Kistanje i Srpsko narodno vijeće podigli spomenike, koji su već više puta bili skrnavljeni.
Pod pritiskom međunarodne zajednice i organizacija za zaštitu ljudskih prava, ova ubistva su relativno brzo procesuirana, tako da je Županijsko državno tužilaštvo u Zadru već 1996. podiglo optužnicu protiv šestorice bivših hrvatskih vojnika (Nikole Rašića, Ivana Jakovljevića, Pere Perkovića, Ivice Petrića, Zlatka Ladovića i Nediljka Mijića) zbog krivičnog djela ubistva iz koristoljublja.
Iako su četvorica optuženika u istrazi priznali počinjenje djela, Županijski sud u Zadru ih iste godine, u nedostatku dokaza, oslobađa optužbe, koju presudu je Vrhovni sud ukinuo i slučaj vratio na ponovno suđenje.
Tokom ponovljenog suđenja pred Županijskim sudom u Šibeniku, zastupnik optužbe je 13. februara 2002. odustao od optužnice protiv svih optuženika, uz obrazloženje da su došli do saznanja o potencijalnim počiniocima ubistava u oba sela, najavivši novu istragu. Međutim, ni 30 godina od zločina, nema ni optuženih ni osuđenih za ubistva civila u Varivodama i Gošiću, kao ni za mnoga druga ubistva srpskih civila u “postolujnim” vremenima u susjednim selima.
Po popisu stanovništva u RH iz 1991, u Varivodama je živjelo 477 žitelja: 472 Srbina, dva Jugoslovena, jedan Hrvat i dvoje ostalih. Po popisu stanovništva u RH iz 2021, u tom selu je živio 61 žitelj, bez oznake o nacionalnoj pripadnosti, među kojima nema niko mlađi od 25 godina, dok ih je 31 mlađe od 65, od čega je samo četvoro mlađih od 40 godina.
U Beogradu i Banjaluci, 27.09.2025.
P R E D S J E D N I K
Savo Štrbac
Ставови изнети у подржаном медијском пројекту нужно не изражавају ставове органа који је доделио средства.
Povezani tekstovi
