BEOGRAD – Prvi ratni zločini na prostoru Evrope nakon Drugog svjetskog rata izvršeni su u Sloveniji nad pripadnicima JNA juna i jula 1991. godine, a nekažnjeni postupci slovenačkog rukovodstva bili su matrica za secesioniste Hrvatske i BiH što je dovelo do smrti više od 130.000 ljudi, rekao je u izjavi za Srnu advokat Dušan Bratić.
Bratić je istakao da bivši predsjednik Slovenije Milan Kučan i tadašnji ministar odbrane Janez Janša ulaze u red najvećih ratnih zločinaca koje niko još nije zvanično pozvao da polože račune.
Bratić je, povodom 32 godine od “rata u Sloveniji” – oružane secesije Slovenije i surovih ubistava pripadnika JNA od 27. juna do 7. jula 1991. godine, podsjetio da je prvo ilegalno naoružavanje počelo u Sloveniji preko luke Kopar u slovenačkom dijelu Istre, a ne u Hrvatskoj.
“Istraživanja su pokazala da je nalogodavac prolivanja krvi po svaku cenu bio Janez Janša, a da je Milan Kučan o izvršenim zločinima izvještavan, ali ništa nije preduzeo da se izvršioci kazne. To je bila kapisla i matrica za secesioniste i ekstremiste Hrvatske i BiH, i tako je u naredne četiri godine život izgubilo preko 130.000 ljudi, većinom civila, a za preko 10.000 se još traga”, rekao je Bratić, koji je i advokat oštećenih u zločinu na Petrovačkoj cesti 1995. godine.
On je primijetio da je potom propagandom izmijenjena svijest naroda, a Srbija i srpski narod proglašeni su za agresora u četiri iskonstruisana rata, od Slovenije do Kosova i Metohije, sve vrijeme ignorišući postojanje jednog jedinog legitimnog subjekta, Jugoslavije.
“Prema tome, Milan Kučan i Janez Janša su lučonoše rata i teških razaranja i stradanja na ovim prostorima. Oni ulaze u red najvećih ratnih zločinaca koje niko još nije zvanično pozvao da polože račune”, istakao je Bratić.
Kada je riječ o broju ubijenh, Bratić je naveo da nije tačan podatak prisutan već 32 godine o 44 stradala pripadnika JNA i naglasio da su slovenački teroristi na teritoriji Slovenije ubili 46 pripadnika savezne armije.
“Riječ je o tome da su dvojica ranjenih preminula od posledica naknadno, a jedan vojnik je ubijen u Zagrebu snajperskom puškom iz stana zgrade prilikom pokreta jedinice ka Sloveniji, pa i njega treba uvrstiti u žrtvu tim povodom”, naveo je Bratić.
Tokom nekoliko dana rata u Sloveniji ranjeno je 186 pripadnika JNA, a kako ističe, u logore je zatvoreno 2.663 pripadnika armije koji su se pradali, od toga 253 starješine, a ostalo vojnici.
Vagon “Stoka za Srbiju”
Bratić je rekao da su pripadnici JNA u logorima zlostavljani na monstruozne načine, zatvarani u rudarska okna, simulirana strijeljanja, premlaćivani lancima, mladići srpske i crnogorske nacionalnosti tjerani su da se međusobno bore na život, skidani do gola pa prelivani motorni uljem i voženi zatvoreni u hladnjačama po krivinama, nakon čega su mnogi psihički oboljeli.
“Neki su vezivani lancima za vozila i vučeni po asfaltu, kao na primer potpukovnik Isaković u Kopru. U Beograd je stigao redovni međunarodni voz za koji je prikačan stočni vagon sa zarobljenim vojnicima na kojem je napisano ‘Stoka za Srbiju'”, podsjetio je Bratić.
Prema njegovim riječima, svaka inicijativa u Sloveniji da se neki od pojedinačnh zločina rasvijetli i izvršioci gone, poput slučaja na karauli Holmec, ugušena je, a Slovenija je 2018. godine odbila da pruži međunarodnu pravnu pomoć na zahtjev Srbije povodom mučkog ubistva trojice i ranjavanja više pripadnika JNA u Škofijama 29. juna 1991. godine u toku primirja.
“To odbijaju, svojima ne sude za zločine, a nedavno u Ljubljani usvajaju takozvanu Ljubljansko-Hašku konvenciju o saradnji država u gonjenju ratnih zločina za koje je nadležan takozvani Rimski statut, a zapravo u gonjenju zločina u ratu u Ukrajini. Time Slovenija pokazuje da je ne interesuje izvršavanje međunarodne obaveze i pokazuje svoj pravu prirodu i karakter svoga društva i države, zločinačku. Temelji te države zaliveni su krvlju nevinih golobradih mladića”, poručio je Bratić.
On je napomenuo da je prva podrška i podstrek instrumentalizovanim albanskim rudarima koji su se 27. februara 1989. godine samozatvorili u rudniku Trepča štrajkujći zbog promjena Ustava Srbije stigao od institucija Slovenije, kao i da je marta 1991. godine sa hrvatskim predsjednikom Franjom Tuđmanom slovenačko rukovodstvo dogovorilo vojnu ispomoć u secesiji.
Zato je, kako smatra, pozivanje Slovenije na Evropske principe i vrijednosti, demokratiju i ljudska prava lažno i predstavlja samo ucjenjivački instrument njihove spoljne politike radi ostvarivanja političko-ekonomskih interesa.
“Zbog čovečnosti, prvi ratni zločini u Evropi nakon okončanja Drugog svetskog rata, ovi u Sloveniji 1991. godine, ne smeju ostati nekažnjeni i to je jasna moralna i pravna obaveza svih nas, da nam se istorija ne bi ponavljala kao dobro nenaučena lekcija”, zaključio je Bratić.
Desetodnevni sukob u Sloveniji počeo je dva dana nakon što slovenački i hrvatski parlamenti 25. juna donijeli odluke o proglašenju nezavisnosti čime je formalno počeo raspad Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije /SFRJ/.
Dva dana kasnije jedinice JNA napustile su kasarne i krenule na granične prelaze tadašnje SFRJ koji su se nalazili, između ostalog i u Sloveniji.
Prilikom opsada vojnih baza JNA u Sloveniji, dolazi do krvavih napada slovenačkih teritorijalaca na vojnike tada regularne vojske SFRJ, u kojima su ubijeni oficiri i vojnici JNA na odsluženju redovnog vojnog roka,
Od 47 ubijenih vojnika, njih 29 bili su stari između 19. i 22. godine.
Neki od njih umrli su u mukama od zadobijenih rana jer su slovenačke snage spriječile da na vrijeme dobiju pomoć.
Tako je stradao i vojnik Dejan Bjelogrlić /20/ iz Vajske kod Bača, koji je ranjen u napadu TO Slovenije na kolonu vojnih vozila u slovenačkom selu Raskržje.
U dokumentima Komiteta za zločine Srbije i Crne Gore, koji je objavio “Glas javnosti” 2003. godine, kaže se da je Dejan umro usljed velikog krvarenja, jer je onemogućeno njegovo blagovremeno zbrinjavanje zbog čestog i očigledno nepotrebnog zadržavanja vozila i maltretiranja ljudi u sanitetu na putu ka bolnici.
Prema nalazu medicinskih stručnjaka, zadobijene povrede ne bi dovele do smrti da je mladom vojniku bila pružena pravovremena medicinska pomoć.
Povezani tekstovi
