U Hrvatskoj je 1991. godine bilo 19 gradskih naselja gdje su Srbi bili većina. Ukupno stanovništvo tih naselja svelo se sa 46.303 stanovnika 1991. godine na 11.517 stanovnika 2001. godine ili za preko 75 posto manje
Istraživanje u sklopu projekta “Raspored naseljenosti i kretanje srpskog stanovništva u Hrvatskoj (1880 – 2011)“, koje je sprovelo Vijeće srpske nacionalne manjine Grada Zagreba, pružilo je detaljniji uvid u kretanje stanovništva u Hrvatskoj po gradskim naseljima, kroz presjek od 12 provedenih cenzusa.
Prema popisu stanovništva 1991. godine, u Hrvatskoj je sa statusom gradskog naselja bilo 19 naselja u kojima je srpsko stanovništvo bilo većinsko (udio od preko 50 posto). Gradska naselja s većinskim srpskim stanovništvom (1991. godine) raspoređena su širom Hrvatske: najviše ih je u Lici – šest, zatim u dalmatinskom zaleđu četiri, na Kordunu i Baniji po tri, u Slavoniji dva i u Gorskom kotaru jedno.
Kretanje srpskog stanovništva u gradskim naseljima u kojima je 1991. godine bilo većinsko i stanje 2001. godine Foto: P-portal.net
Udio srpskog stanovništva u njima 1991. godine kreće se u rasponu od 54,28 posto u Hrvatskoj Kostajnici do 97,97 posto u Kistanjama. Najveće gradsko naselje među njima je Knin sa 9.867 stanovnika srpske narodnosne pripadnosti, potom Borovo sa 5.146 stanovnika, Glina sa 4.831 stanovnikom i Gračac sa 3.906 stanovnika srpske narodnosne pripadnosti. U svim tim gradskim naseljima 1991. godine živjelo je 46.303 srpskih stanovnika. Najveću zastupljenost srpskog stanovništva od preko 90 posto imaju četiri gradska naselja: Donji Lapac, Gračac, Kistanje i Plaški, a s više od 70 posto zastupljenosti ima ukupno 12 gradskih naselja, od čega najviše u Lici (pet) i dalmatinskom zaleđu (četiri). Prosjek zastupljenosti stanovnika srpske narodnosne pripadnosti u svim naseljima iznosi 73,64 posto.
Prema popisu stanovništva 2001. godine, stanje u ovim gradskim naseljima se drastično promijenilo, kao rezultat etničkog čišćenja provedenog tokom rata devedesetih godina prošlog stoljeća. U svim naseljima udio srpskog stanovništva se drastično smanjio. Samo su dva naselja zadržala status većinskog srpskog naselja, ali na nešto nižoj razini (Borovo i Plitvica Selo).
U posljednjoj koloni Tablice 1 vidljivo je u kojem razmjeru se udio srpskog stanovništva pojedinih gradskih naselja smanjio u navedenom 10-godišnjem međupopisnom razdoblju. To su nedvojbeno kataklizmički razmjeri, jer se broj srpskih stanovnika u njima smanjio prosječno za više od 75 posto, a u nekima i znatno više.
Tako na primjer u tri gradska naselja (Benkovac, Lički Osik i Obrovac) preko 90 posto, u sedam gradskih naselja (Glina, Gračac, Hrvatska Kostajnica, Knin, Okučani, Plitvica Selo i Topusko) između 80 i 90 posto, a u sedam naselja (Donji Lapac, Dvor, Gvozd, Kistanje, Korenica, Plaški i Vojnić) između 70 i 80 posto. Ukupno stanovništvo ovih naselja svelo se sa 46.303 stanovnika 1991. godine na 11.517 stanovnika 2001. godine ili za preko 75 posto manje stanovnika srpske nacionalnosti u promatranim gradskim naseljima. Sasvim je realno pretpostaviti da je u ovoj popisnoj dekadi to smanjenje bilo još i veće.
Ostaje da vidimo što će sljedeće godine pokazati novi popis stanovništva i koliko će se još smanjiti brojka od 185 hiljada Srba, koliko je zabilježeno na posljednjem popisu iz 2011. godine.
Nikola Lunić / P-portal.net
Povezani tekstovi
