Damir Krstičević bio je komandant 4. gardijske brigade Hrvatske vojske, koja je učestvovala u ubistvu 81 civila iz izbegličke kolone u mestu Bravnice kod Jajca 13. septembra 1995. godine, navodi se u dokazima podnetim tužilaštvu
Današnji ministar odbrane i potpredsednik Vlade Republike Hrvatske general Damir Krstičević bio je komandant 4. gardijske brigade Hrvatske vojske, koja je učestvovala u raketiranju kolona srpskih izbeglica u mestu Bravnice kod Jajca 12. i 13. septembra 1995. godine. Tužilaštvu za ratne zločine Republike Srbije upravo je podneta krivična prijava protiv Krstičevića i saučesnika, zbog sumnje da su izvršili ubistvo 81 civila srpske nacionalnosti, pucanjem iz vatrenog oružja i ispaljivanjem raketa iz ručnog raketnog bacača na izbegličku kolonu koja se kretala putem Donji Vakuf – Jajce.
Krstičeviću i saučesnicima stavljaju se na teret dva krivična dela – ratni zločin protiv civilnog stanovništva i ratni zločin protiv ratnih zarobljenika. Reč je o velikom masakru izvršenom u toku vojne operacije „Maestral”, koja je trajala od 8. do 17. septembra 1995. godine, kada je ubijeno 655 i prognano oko 125.000 srpskih stanovnika Republike Srpske.
Mesec dana posle akcije „Oluja” jedinice Hrvatskog veća odbrane (HVO), Armije BiH i Hrvatske vojske (HV) izvršile su organizovanu vojnu operaciju sa ciljem zauzimanja teritorija opština Donji Vakuf i Jajce, koje su do tada bile pod kontrolom Vojske Republike Srpske (VRS).
– Zbog brzine izvođenja operacije i napada iz više pravaca, došlo je do proboja odbrambenih linija VRS i povlačenja civilnog stanovništva srpske nacionalnosti iz naseljenih mesta prema samom gradu Donjem Vakufu (Srbobran) i dalje prema Jajcu i Banjaluci. Jedan broj građana okupio se u mestu Obrovac, gde su prihvaćeni i raspoređeni u autobus preduzeća „Servistrans”. Autobus je 13. septembra oko 10 časova krenuo prema Donjem Vakufu i magistralnim putem dalje prema Jajcu, a duž puta ukrcavale su se izbeglice, tako da je neposredno pre napada u autobusu bilo oko 80 ljudi, uglavnom starijih osoba, žena i dece. Formirala se izbeglička kolona u kojoj su bili i kamioni, zaprežna kola i traktori. Kada je oko 11 časova kolona stigla u mesto Bravnice, opština Jajce, izvršen je napad od strane 4. gardijske brigade VRH iz Splita pod komandom Damira Krstičevića i 2. gardijske brigade HVO – navodi u krivičnoj prijavi advokat Dušan Bratić.
Napad je izvršen iz zasede, bez bilo kakvog povoda, kada je autobus bio u neposrednoj blizini mosta. Otvorena je vatra iz pešadijskog naoružanja različitog kalibra. Prema izjavama preživelih i ranjenih, u autobusu „Servistransa” nije bilo naoružanih lica niti je bilo ko od putnika dejstvovao vatrenim oružjem.
– Prvo je pogođen vozač autobusa Zdravko Bandulaja, koji je tom prilikom smrtno stradao, tako da je autobus udario u nasip pored puta, gde se i zaustavio. Istovremeno je neselektivnom paljbom iz vatrenog oružja pucano i na ostale putnike u autobusu, a u jednom trenutku iz pravca položaja jedinica VRH i HVO na autobus je ispaljena raketa iz ručnog raketnog bacača M-80 „zolja”, nakon čega se autobus zapalio. Smrtno stradali putnici i jedan broj teško ranjenih ostali su u zapaljenom autobusu, a zbog panike i straha koji je nastao preživeli i ranjeni putnici su razbijajući bočna stakla iskakali napolje. Prema izjavama svedoka, u neposrednoj blizini autobusa nalazio se veći broj beživotnih tela civila koji su nastradali u ovom u napadu na izbegličku kolonu, a tela istih su bila položena po asfaltu duž puta Donji Vakuf – Jajce – navodi advokat.
U napadu je stradao 81 civil, među kojima je osmoro dece. Najmlađa žrtva bio je dečak od tri godine, a najstarija je imala više od 90 godina. Na spisku je više imena sa istim prezimenima, kao što su Đurić, Gudalo, Kaurin, Stojić, a stradalo je čak deset članova porodice Janković i sedam članova porodice Zeljko.
– Ekshumacija posmrtnih ostataka iz masovne grobnice u mestu Carevo Polje, opština Jajce, izvršena je 1998. godine. Tada je identifikovano 16 lica za koja je utvrđeno da su se nalazila u izbegličkoj koloni i da su stradala usled povreda zadobijenih delovanjem tupe, teške i zamahnute mehaničke sile u predelu glave, a kod jednog broja vatrenim zrnom iz neposredne blizine, što ukazuje da su zarobljeni živi, a zatim ubijeni – kaže Bratić.
Porodice stradalih objavile su prošle godine kratak film o ovom zločinu, sa apelom da se konačno započne istraga i podigne spomen-obeležje kod masovne grobnice u mestu Carevo Polje. Sada je srpskom Tužilaštvu za ratne zločine podneta krivična prijava sa svim raspoloživim dokazima. To je treća po redu prijava podneta zbog ubijanja srpskih civila u izbegličkim kolonama posle akcije „Oluja”. Prva se odnosi na kolonu kod Dvora na Uni 8. avgusta, a druga na kolonu na Petrovačkim cestama 7. avgusta.
S obzirom na to da ratni zločini ne zastarevaju, srpsko tužilaštvo ima sva zakonska ovlašćenja da pokrene postupak, na osnovu dokaza i izjava živih svedoka, zaključuje advokat Bratić.
Kraj zataškavanju zločina
– Vreme je da posle gašenja kvazipravne ustanove u Hagu i dvodecenijskog zataškavanja i sprečavanja gonjenja u Hrvatskoj razbijemo nametnutu „strategiju zaborava” i da odgovorni za razaranje Jugoslavije i teške zločine konačno krivično odgovaraju. Ovde je reč samo o jednom u nizu teških krivičnih dela na kojima je sazdana i slovenačka i hrvatska državnost. Vreme je da se rukovodstva Slovenije i Hrvatske otvoreno suoče sa karakterom ratova koje su vodile i prirodom država koje su tako stvorile, a ne da svesnom zamenom teza izbegavaju odgovornost i žrtvu pretvaraju u agresora – kaže Dušan Bratić.
Podseća da je Vlada Hrvatske 2015. godine donela zaključak kojim je naložila Ministarstvu pravde da ne pruža međunarodnu pravnu pomoć u određenim predmetima ratnih zločina.
– Ćutanje je takođe zločin. Prikupljamo dokaze o teškim ratnim zločinima nad pripadnicima JNA u Sloveniji i Hrvatskoj. Žrtve su pripadnici svih nacionalnosti, od mađarske do albanske. Njihove porodice nisu videle pravdu – ističe advokat.
Autor: Aleksandra Petrović
Povezani tekstovi
