RTS odustao od emitovanja dokumentarca „15 minuta – masakr u Dvoru” na molbu danskih producenata, zabrinutih za bezbednost hrvatskih kolega koji su učestvovali u njegovom snimanju
Starica bez noge, mladić sa psihičkim problemima, žena u invalidskim kolicima i još šest osoba koji su evakuisani iz petrinjske psihijatrijske bolnice ubijeni su 8. avgusta 1995. godine u holu osnovne škole u Dvoru na Uni. Naočigled danskih vojnika koji nisu imali dozvolu UN-a da pucaju, osim u samoodbrani. Iako su zločin posmatrali iz neposredne blizine nisu uspeli da identifikuju kojoj vojsci su pripadale ubice.
Odgovornost pripadnika Unprofor-a koji su mogli da spreče zločin upravo je ideja dansko-hrvatskog dokumentarnog filma „15 minuta – masakr u Dvoru”. Iako snimljen prošle godine i prikazan na festivalima, film je u Hrvatskoj „otkriven” tek pre nekoliko dana. Koristi se kao poligon za sticanje političkih poena. Naime, udruženje Domovinskog rata tražilo je od ministra kulture Zlatka Hasanbegovića smenu Hrvoja Hribara, direktora Hrvatskog audiovizuelnog centra (HAVC) koji je odobrio 250.000 kuna (oko 33.000 evra) za snimanje tog „antihrvatskog” dokumentarca.
Prema izveštajima tamošnjih medija ovaj film je prosrpski i ne odgovara istini, jer nameće zaključak da je zločin počinila hrvatska vojska. Nije im po volji što se kao jedan od sagovornika u filmu pojavljuje pokojni general Mile Novaković koji je u Hrvatskoj osuđen za ratne zločine, ni to što su za konsultanta izabrali predsednika udruženja „Veritas” Savu Štrbca.
Zbog prašine koju je podigao kod suseda, Radio-televizija Srbije (RTS) je najavila ponovno prikazivanje ovog dokumentarca. A onda odustala.
Kako je navedeno u saopštenju, ovakvu odluku su doneli na molbu danskih producenata, zabrinutih za bezbednost hrvatskih kolega koji su učestvovali u snimanju dokumentarca.
Da li im je neko pretio i kome su pretnje bile upućene „Politika” je pokušala da sazna, ali iz producentske kuće „Final kat for ril” nismo dobili odgovore.
Za sada može samo da se nagađa da su Danci zabrinuti za novinara HRT-a Sašu Kosanovića. Njega je HRT svojevremeno odredila kao osobu koja će pomoći u nastajanju ovog filma sa hrvatske strane.
Na Osječkoj TV, u emisiji „Bujica”, novinar Velimir Bujanec je objavio Kosanovićevu fotografiju, a njegovo ime i prezime na odjavnoj špici filma „15 minuta – masakr u Dvoru” posebno istakao.
– Danci su po savetu advokata odlučili da ne daju izjave dok se ne završe problemi koji imaju sa hrvatskom stranom – kazao je za naš list novinar RTS- Vladimir Banić koji je na ovom filmu bio asistent reditelja i istraživač.
Hrvatski mediji tvrde i da je film, ne ponudio odgovore o tragičnoj sudbini devet nemoćnih žrtava, već proizveo još više kontroverzi. Iako danski vojnici u dokumentarcu navode da su u blizini zločina bili pripadnici i hrvatske i srpske vojske, hrvatska javnost bez dileme smatra da je optužena „njihova” strana.
Ivica Pandža – Orkan, pukovnik hrvatske vojske, tvrdi da su za masakr u Dvoru odgovorni pripadnici Crvenih beretki. Tu verziju poslednjih dana učestalo citiraju hrvatski mediji, a „Jutarnji list” piše da je moguće da su zločin počinile srpske snage sastavljene od nekoliko jedinica među kojima su Crvene beretke i pripadnici Brigade specijalne policije Republike Srpske.
– Istraživanje koje sam uradio za RTS pokazuje da su Legijini pripadnici „hrabro” pobegli dva dana pre zločina. Takođe, ni trupe Republike Srpske nisu pomogle zbog straha, misleći da će u suprotnom biti granatiran Novi grad – tvrdi Vladimir Banić.
Savo Štrbac je izjavio i da su zločin u Dvoru „počinili pripadnici diverzantsko-izviđačke čete 145. brigade hrvatske vojske, kojom je komandovao i rođeni Dvoranin Matija Ciprić, iz sela Zamlaća”.
Ko je ubio osam nemoćnih Srba i jednu Hrvaticu nije uspelo da utvrdi ni srpsko ni hrvatsko tužilaštvo. A zbog toga su, kako piše „Jutarnji list” zajedno 2012. u Kopenhagenu ispitivali pripadnike danskog bataljona stacioniranog u Dvoru na Uni.
Autor: V. Aranđelović
Povezani tekstovi
