U Novom Gradu danas je je obilježeno 29 godina od stradanja Srba u Pogromu “Oluja”, hrvatskoj vojno-policijskoj akciji u kojoj je iz Banije, Like, Korduna i sjeverne Dalmacije protjerano više od 220.000 Srba, te ubijeno i nestalo 1.903.
U Hramu Svetih apostola Petra i Pavla služen je parstos a nakon toga uz saobraćajnicu od Hrama prema Mostu spasa na rijeci Uni prislužene su svijeće, sa mosta na rijeci Uni spuštni su vijenci.
U avgustu 1995. godine ovaj most prešlo je 100.000 izbjeglica iz Republike Srpske Krajine, uglavnom sa područja Banije, Korduna i Like.
U Svodni, gdje je hrvatska avijacija gađala izbjegličku kolonu položeno je cvijeće kod spomen-krsta u ovom mjestu koji je 2012. godine podigao “Veritas” za šest civila stradalih u avgustu 1995. godine.
Direktor Dokumentaciono- informacionog centra “Veritas” Savo Štrbac rekao je danas da se na ovim prostorima živi pravosudna istina te da ima vremena za reviziju presude međunarodnog suda pravde za operaciju “Oluja”.
Štrbac je rekao da se iduće godine navršava 30 godina od operacije “Oluja”.
“Veritas je uputio dopis Akademiji nauka i umetnosti Srbije (SANU) da bude pokrovitelј međunarodnog skupa . Činjenica je da smo svi na ovim prostorima nezadovlјni radom i presudama međunarodnih sudova, prije svih Srbi”, rekao je Štbac .
Prema njegovim riječima, s druge strane ovim presudama se ne suprostavlјa naučna istina.
“Zašto da to ne uradimo ako nismo zadovolјni pravosudnom, sudskom istinom jer živimo istinu kako su je sudovi utvrdili”, rekao je on.
Štrbac kaže da je odgovor SANU-a da 30 godina nije dovolјna vremenska distanca za takav skup te da nisu dostupne arhive.
On je rekao da je minuli rat, u odnosu na druge, bio mnogo transparentnijui te da su arhive miliom ili silom u međunarodnim sudovima i uz dobru volju dostupne.
“SANU je odbila, javio se Institut za noviju istoriju, Muzej žrtava genocida i univerziteti koji su volјni da s nama organizuju međunarodni skup , da svi iznesu svoja mišlјenja i da onda potvrdimo ili opovrgnemo sudsku istinu”, rekao je on.
Štrbac je rekao da je u Oluji poginulo i nestalo 1.903 lјudi, od kojih je 1.246 civila među kojima 563 žene.
Prema njegovim riječima, još uvijek je na spisku nestali 623 lјudi.
Načelnik opštine Novi Grad Miroslav Drlјača rekao je da u avgustu 1995. godine više od 100.000 Srba protjeranih iz Banije, Like, Korduna i sjeverne Dalmacije prešlo u Novi Grad.
“Većina njih je u tom trenutku znala da se više nikad neće vratiti. Hrvati slave Pirovu pobjedu jer prostor sa kojeg su protjerali Srbe polako umire”, rekao je on.
Drlјača kaže da je tužno što za ovaj egzodus Srba niko nije odgovarao.
Hrvatska vojno-policijska akcija “Oluja” počela je 4. avgusta 1995. godine ofanzivom hrvatske vojske i policije, te jedinica HVO-a na području Banije, Like, Korduna i sjeverne Dalmacije.
Dan kasnije, 5. avgusta, hrvatska vojska je ušla u gotovo napušten Knin i istakla zastavu Hrvatske, dok su kolone izbjeglica preko srpskih teritorija u BiH krenule ka Srbiji.
Zora Savić