U besedi na rukopoloženju novog subotičkog biskupa, zagrebački nadbiskup Dražen Kutleša govorio je o Stepincu kao stradalniku za veru
Sisak, hrvatski ustaški logor za srpsku decu, kartoni malenih žrtava Foto: Muzej genocida nad Srbima
Svečana misa u katedrali Svete Tereze Avilske u Subotici, tokom koje je rukopoložen novi subotički biskup Ferenc Fazekaš, bila je prilika za zagrebačkog nadbiskupa Dražena Kutlešu da podseti na “pravoverje” Alojzija Stepinca i njegovo stradanje za veru.
Govoreći o biskupskoj službi u besedi na rukopoloženju, nadbiskup Kutleša istakao je i vernosti Jevanđelju koja podrazumeva ponekad “da napustimo svoje sigurne luke, zonu komfora te rizikujemo zasluge i ugled”, kao i da se treba setiti Isusovih reči: “Ko želi život svoj da spase, izgubiće ga, ali ko izgubi život svoj radi mene, naći će ga” naveo je citat iz Novog zaveta zagrebački nadbiskup.
“U tome nam je blaženi Alojzije Stepinac ostavio svetli primer vernog pastira”, poentirao je Kutleša.
Alojzije Stepinac, koji je za Katoličku crkvu u Hrvatskoj “svetli primer” stradanja za Hrista, za Srpsku pravoslavnu crkvu je “kontroverzna” ličnost čije bi uvrštavanje u red svetih bilo krajnje problematično.
U pismu papi Francisku koje je potpisao blaženopočivši patrijarh srpski Irinej, a u kojem se traži prepuštanje kanonizacije zagrebačkog nadbiskupa sudu Božjem, navodi se da Stepinac nije imao moć da naređuje i rukovodi u NDH, ali je “svesrdno podržavao njeno stvaranje, obasuo je pohvalama njeno vođstvo i višestruko učestvovao u stvaranju atmosfere netolerancije”.
Na istoj teritoriji gde je kardinal Stepinac “stradao za Hrista” na zagrebačkom suđenju 1946. godine, nakon kojeg je pet godina proveo u zatvoru, a do kraja života ostao u kućnom pritvoru, ustaške vlasti ubile su trojicu srpskih pravoslavnih episkopa, od kojih se dvojici, vladiki gornjokarlovačkom Savi i mitropolitu dabrobosanskom Petru, ni danas ne zna grob.
U pomenutom pismu vrha SPC papi Francisku iz 2014. godine, nakon kojeg je njegova kanonizacija stavljena na čekanje, podseća se da je u NDH pokatoličeno između 240.000-250.000 ljudi, posao koji je morala obavljati samo Katolička crkva u Hrvatskoj čiji je prvi čovek bio Stepinac. Njegovoj kanonizaciji i glorifikaciji protivili su se istoričari iz Srbije, ali ne samo oni.
Više puta je i direktor centra “Simon Vizental” Efraim Zurof isticao da Stepinac, zbog svojih postupaka, ne zaslužuje da bude svetac.
Bez obzira na neke dobre stvari koje je činio nakon rata, “svako ko je podržavao ustaše ne može biti heroj”, bio je jasan Zurof kada je govorio na ovu temu za srpske medije 2017. godine.
Nadbiskup Kutleša govorio je o mučeništvu Alojzija Stepinca i nedavno, 30. septembra na obeležavanju 25. godišnjice proglašenja blaženim zagrebačkog kardinala.
“Stepinac je dar, Božji dar hrvatskom narodu, u jednom od važnijih trenutaka njegove istorije... Kardinal Alojzije Stepinac postao je zagrebački nadbiskup po Božjem promislu, a jer se Bogu svideo, i veliki je izvor blagoslova našem narodu”, rekao je tada Kutleša.
On je tada istakao i da je poznata Stepinčeva “briga o zbrinjavanju ratne siročadi po manastirima, internatima i dečijim domovima”.
O poznatoj brizi za ratnu siročad u NDH svedoče brojni istorijski izvori, ali i lična svedočanstva o patnji i stradanju, a kao večan spomen takvoj “brizi” Srpska pravoslavna crkva ustanovila je prošle godine proslavljanje Svete dece mučenika jastrebarskih i sisačkih.
Praznik dece mučenika odnosi se na mališane koji su bili smešteni u domovima i manastirima u ovim mestima, a koja su ostala mračnim slovima zapisana u istoriji po svojoj velikoj stopi smrtnosti.
I u ovom slučaju su se oglasili hrvatski biskupi, ovog puta iz Zagrebačke crkvene pokrajine, da upute protest patrijarhu Porfiriju zbog neistina o “ratnim prihvatilištima u Jastrebarskom i Sisku”. Da prozbore koju o velikom milosrđu nepravedno oklevetanih časnih sestara i podsete na dela dušebrižništva pojedinih žitelja Hrvatske i svetli lik nadbiskupa Stepinca. Navodi o dečijim logorima za njih su “produžavanje ideološke propagande iz vremena jugoslovenskog komunističkog totalitarizma”.
Sve i da nema istorijskih izvora i dokumenata, a ima ih, o “milosrđu” u ovim ratnim prihvatilištima dovoljno svedoče sačuvane fotografije: ona, na primer, na kojoj časna sestra obilazi decu koja sede na golom betonu ili ona na kojoj časne sestre poziraju sa decom od kojih neka nose crne ustaške kape na glavi.
Strašno je i to što su to najmanje strašne fotografije “brige” o uglavnom srpskoj i pravoslavnoj ratnoj siročadi u NDH.
Jelena Čalija
Povezani tekstovi
