Zločin u Dvoru na Uni dogodio se 8. avgusta 1995. kada je u zgradi lokalne škole, naočigled 200 naoružanih vojnika danskog bataljona UNPROFORA, brutalno ubijeno devetoro hendikepiranih civila, nemoćnih lica i psihijatrijskih bolesnika, dok je troje odvedeno u nepoznatom pravcu.
Danski dokumentarni film “15 minuta – masakr u Dvoru” koji se bavi zločinom počinjenim za vrijeme “Oluje” prikazan je večeras u Domu omladine u Banjaluci. Ovaj film, rađen u dansko-hrvatskoj koprodukciji izazvao je pravu buru u Hrvatskoj.
Kopajući po ratnim dnevnicima i sjećanju, oficir koji je komandovao Sedmom četom te 1995. vraća se na mjesto zločina, u Dvor na Uni. Masakr izvršen u 15 minuta nad onima koji nisu mogli da se brane ali ni da bježe od “Oluje” – pacijentima psihijatrijske bolnice. Od devetoro žrtava, osmoro je bilo srpske, a jedna žrtva hrvatske nacionalnosti. Iako je od zločina prošlo više od dvije decenije – na zločin niko ni danas nije ravnodušan.
Film koji je već emitovan na RTS i trebao da bude ponovljen u programu, na molbu producenata iz Danske, zbog bezbjednosti tima iz Hrvatske koji je učestvovao u snimanju filma, nije reemitovan. Hrvati ga ocjenjuju tendencioznim, površnim, a sporno im je i pojavljivanje generala Mile Novakovića kao i konsultovanje Save Štrpca koji je potpisan i na odjavnoj špici.
Štrbac je rekao da je prikazan jedan od najstrašnijih zločina devedesetih godina prošlog vijeka jer su pobijeni potpuno nemoćni ljudi, duševni bolesnici, invalidi, među kojima je bilo i kepeca, ljudi koji su se kretali pomoću štaka ili invalidskih kolica.
- Svi su pobijeni za samo 15 minuta, a glavni junak, u Hrvatskoj spornog filma, upravo je komandant koji nije reagovao i njegova unutrašnja drama. Naša, ali i istraga ekipe filma govori da su pored te škole bili Unproforci iz danskog kontingenta. Oni su vidjeli ubice, imali su ih na nišanu, mogli su da spriječe ubistva, međutim, komandant im je naredio da se po odluci UN komande iz Zagreba ne miješaju, jer to nije njihov su- rekao je Štrbac.
U izvještaju danske vojske stoji da su zločin počinili “nepoznati vojnici”. Ipak, za one koji se bave istraživanjima i broje srpske žrtve, zločin su počinili pripadnici diverzantsko-izviđačke čete 145. brigade hrvatske vojske, kojom je komandovao rođeni dvoranin Matija Ciprić, iz sela Zamlaća.
Od stranih filmova koji govore o posljednjem građanskom ratu, ovo je rijetko objektivan film – poručeno je nakon promocije.
Povezani tekstovi
