Danas se navršava 31 godina od stradanja Srba u Šagovini Mašićkoj, u Hrvatskoj, a za ubistva najmanje 55 ratnih zarobljenika i civila niko još nije odgovarao, iako su poznati planeri i počinioci, saopšteno je iz Dokumentaciono-informativnog centra “Veritas”.
U noći sa 18. na 19. decembar 1991. godine, pripadnici 108. i 121. brigade hrvatskog Zbora narodne garde i specijalci iz grupe “Svileni”, njih 363, izvršili su pješadijski napad na srpsko selo Šagovina Mašićka kod Nove Gradiške, smješteno na južnim obroncima Psunja.
Ovo selo je branilo ukupno oko sto pripadnika Teritorijalne odbrane iz ovoga i susjednih srpskih sela i dobrovoljaca iz Srbije.
U toku borbe za “prokletu utvrdu”, kako su Hrvati, zbog njenog izuzetnog geostrateškog položaja zvali Šagovinu Mašićku, “zenge” su u toku dana, zahvaljujući i činjenici da su branioci sa mještanima slavili Svetog Nikolu, ovladali cijelim mjestom.
Prema srpskim izvorima, oni su likvidirali najmanje 55 ljudi, među kojima 31 civila i pripadnika Teritorijalne odbrane iz ovog sela, dok ih je nekoliko desetina prošlo višemjesečnu torturu u hrvatskim kazamatima.
Prema svjedočenjima preživjelih logoraša, “zenge” su pred sobom redom palili sve kuće i ubijali i civile i branioce i nakon odbacivanja oružja i predaje.
Prema hrvatskim izvorima, akciju je isplanirao brigadir Јosip Mikšić, tadašnji komadant 121. brigade, a napadom komandovao pukovnik Ante Šolić, tadašnji komadant Samostalne interventne čete pri 121. brigadi.
Među ubicama civila i zarobljenika, preživjeli mještani su prepoznali Zdravka Paritana, Stevana Kulića, obojica iz Cerničke Šagovine i Ivana Klepića iz Nove Gradiške.
Po nalogu hrvatske vojske u Šagovini Mašićkoj je pokopano 28 ubijenih Srba, većina pod imenom, a skupljali su ih i sahranjivali njihovi rođaci, među kojima i Cvetanka Milosavljević, koja je izgubila i svoja dva sina, Tihomira /20/ i Dragana /23/.
Sa ove lokacije u pojedinačnim ekshumacijama do 2013. godine ekshumirano je i predato srpskoj strani najmanje šest posmrtnih ostataka, uz objašnjenje da su “stradali u borbi”.
U oktobru 2013. godine sa ove lokacije ekshumirani su posmrtni ostaci 19 žrtava, od kojih je do sada 14 identifikovano. Za ostale žrtve još se ne zna ni mjesto ukopa.
Selo je kompletno opljačkano i spaljeno, izuzev Zadružnog doma u kome se nalazila hrvatska vojska sve do dolaska vojnika UN.
U Hrvatskoj se ova akcija kotira kao “jedna od prvih herojskih bitaka domovinskog rata, u kojoj su `četnici` pretrpjeli velike gubitke – oko stotinu mrtvih”, dok su hrvatski gubici iznosili 13 poginulih i više desetina ranjenih.
Iako su u ovoj akciji ubijani civili i zarobljenici, kategorije koje su u oružanim sukobima zaštićene Ženevskim konvencijama, iako su poznata imena osoba koje su isplanirale i izvele ovu akciju, kao i neposredni počinioci ubistava, za ovaj zločin još niko nije odgovarao ni pred domaćim, ni pred međunarodnim sudovima.
U Šagovini Mašićkoj je po popisu stanovništva iz 1991. živjelo 209 stanovnika od čega 189 /90 odsto/ Srba, 16 Hrvata i četiri Јugoslovena.
Dvadeset godina kasnije, po popisu iz 2021. godine, u ovom selu je popisano pet žitelja, dva muškarca i tri žene, bez oznake nacionalne pripadnosti.
Povezani tekstovi
