Saopštenje povodom hapšenja Maljković Nikole

Juče je sudija Višeg suda u Beogradu – Veća za ratne zločine, otvorio ekstradicioni postupak i odredio pritvor Srbinu iz Hrvatske Maljković Nikoli sinu Stojana, rođenom 1958. godine u selu Panjani, opština Hrvatska Kostajnica, kojeg je istoga dana u jutarnjim časovima u njegovoj kući u Smederevu lišila slobode srpska policija na osnovu potjernice Biroa Interpola u Zagrebu.Županijski sud u Sisku presudom iz 1993. godine osudio je u odsutnosti pet lica, i to: uhapšenog Nikolu Maljkovića i njegovog brata Jovana Maljkovića (1961); te Dragana Japranina (1952) iz Donjih Kukuruzara; Nikolu Begović (1952) iz Kostajnice i Branka Matijaševića (1929) iz Donje  Velešnje, što su: “8. septembra 1991. godine u Hrvatskoj Kostajnici, kao pripadnici četničko-terorističkih formacija tzv. SAO Krajine, nakon što su u ulici Žrtava fašizma broj 2, opkolili kuću vlasnika Bišćan Mladena u kojoj su se nalazili Bišćan Mladen, Bišćan Anđelka, Brkljačić Jagoda, Badrić Gojko i Bišćan Danijel i kada su se ovi predali i odložili svoje naoružanje, budući nisu mogli uspješno pružati otpor, te sa podignutim rukama izašli iz kuće, sve njih osim Bišćan Danijela rafalnom paljbom iz protuavionskog topa ubili, a Bišćan Danijela uhapsili, te ga prilikom ispitivanja ispred kuće Maksimović Petra tukli puškama i nogama, nanijevši mu pri tom teške tjelesne povrede,” izrekavši im po 20 godina zatvora zbog krivičnog djela ratnog zločina protiv civilnog stanovništva.

Matijašević Branko, jedan od osuđenih, uhapšen je u junu 1998. godine po povratku u RH, ali je u toku obnove postupka, u novembru iste te godine postupak protiv njega obustavljen.

Uhapšeni Maljković Nikola je u Velikom egzodusu Krajišnika, u avgustu 1998. godine, sa porodicom izbjegao u Srbiju i nastanio se u Smederevu, gdje je i živio sve do hapšenja. Iako je za sebe i sve članove porodice (ženu i troje djece), još u toku 2008. godine podnio zahtjev za državljanstvo Republike Srbije, o istome do hapšenja nije odlučeno .

Do sada je u Srbiji, prema VERITAS-ovim podacima, po međunarodnim potjernicama raspisanim od strane Biroa Interpola Zagreb, uhapšeno 24 Srbina iz Hrvatske sa izbjegličkim statusom, koji su u Hrvatskoj, u odsustvu, procesuirani za ratne zločine, od kojih se sedmorici sudilo ili sudi pred Većem za ratne zločine u Beogradu, nakon što je hrvatska ustupila njihove predmete srpskom pravosuđu, trojica su izručeni, a jedan čeka izručenje u Hrvatsku, za jednoga je postupak još u toku, dok su za ostale postupci izručenja obustavljeni, ali za nijedan slučaj razlog za odbijanje izručenja nije bio izbjeglički status.

U članu 4. Zakona o izbjeglicama Republike Srbije (“Sl. glasnik RS”, br.18/92., 45/02. i 30/10.) propisano je da “Republika Srbija obezbjeđuje kolektivnu zaštitu ličnih, imovinskih i drugih prava i sloboda izbjeglica i obezbjeđuje im međunarodnu pravnu zaštitu na način koji je utvrđen za njene građane.”

Ako citirana odredba Zakona o izbjeglicama po pitanjima pravne zaštite izjednačava izbjeglice sa sopstvenim građanima (državljanima), a izjednačava, odnosno ne pravi razliku, onda iz takve zakonske odredbe proizilazi i jasan zaključak da se ni izbjeglice, bez međunarodnog ugovora, koji bi drugačije regulisao ovu problematiku, ne mogu izručivati drugoj državi za krivična djela ratnih zločina, pa tako ni u Hrvatsku iz koje su protjerani ili su sami pobjegli.

Prema dostupnim informacijama, sudovi u Srbiji, kada je riječ o izručenju izbjeglica, do sada se nisu pridržavali ni domaćih ni međunarodnih propisa, iz prostog razloga što se nisu ni osvrćali na izbjeglički status onih protiv kojih su vodili postupke za izručenje.