Danas je dostavljena odbrani okrivljenog odluka Apelacionog suda u Beogradu, Odeljenja za ratne zločine, kojom je potvrđena odluku Višeg suda u Beogradu, Odeljenja za ratne zločine, kojom je utvrđeno da su ispunjene zakonske pretpostavke za izdavanje pravosudnim organima Republike Hrvatske okrivljenog Radmilović (Ljubomir) Radojka (38), Srbina iz Vučjaka Čečavskog, opština Slavonska Požega.
Radmilovića je 2. decembra 2011. godine, uhapsila srpska policija u selu Martinci, opština Sremska Mitrovica, gdje je živio zadnjih desetak godina sa statusom izbjeglice, a hapšenje je obavljeno na osnovu međunarodne potjernice raspisane od strane Biroa Interpola Zagreb.
Županijski sud u Vukovaru, presudom od 10. decembra 2004. godine, proglasio je krivim devet lica srpske nacionalnosti, među kojima i Radmilovića, zato što je u razdoblju od 1992. do polovice maja 1995. u Bapskoj, s većinskim hrvatskim stanovništvom “osobno istjerao iz kuće A.K. u koju je odmah uselio čovjeka iz zapadne Slavonije; zaprijetio M.A. da ista mora iseliti, da se kupi iz kuće ili će biti pretučena i oduzeo od iste zamrzivač; nasilno ušao u kuću M.K.” kao i da je, zajedno sa još četvoricom optuženika, u maju 1995. godine “učestvovao u protjerivanju iz Bapske na slobodno područje RH 69 pripadnika hrvatske nacionalnosti, a zatim u njihove kuće uselili prognanike srpske nacionalnosti”, koje djelo je kvalifikovano kao ratni zločin protiv civilnog stanovništva i za koje je, u odsustvu, i osuđen na kaznu zatvora u trajanju od tri godine.
Protiv Šljubara Ranka, jednog od suokrivljenih u istom predmetu, kao suizvršioca istog djela, holandski sudovi su 2008. godine odbili zahtjev za izručenje u Hrvatsku uz obrazloženje “da je činjenično stanje utvrđeno od strane suda u Vukovaru nedovoljno precizno, da bi se moglo govoriti o bilo kakvoj radnji ili krivičnom djelu… takođe se cjelokupno činjenično stanje prema mišljenju suda ne može okvalifikovati kao zajednički delikt odnosno krivično djelo”.
Protiv Šljubare je i u Srbiji vođen ekstradicioni postupak po istoj presudi, ali je protiv njega isti Apelacioni sud, rješenjem od 21. maja 2010. godine, odbio zahtjev za izručenje u Hrvatsku jer postoji opasnost da mu se odbije zahtjev za obnovu postupka, uz obrazloženje da je okrivljeni za pravosnažnu presudu, donjetu u njegovom odsustvu, saznao 2007. godine, a po članu 497. Zakona o kaznenom postupku RH, moguće je da podnese zahtjev za ponavljanje postupa u roku od jedne godine od dana kada je saznao za presudu kojom je osuđen u odsustvu.
Radmilovićevu porodicu, branioca i Krajišnike okupljene oko VERITAS-a, iznenađuje nedosljednost Apelacionog suda. Naime, u slučaju Šljubara isti sud je zauzeo drugačiji stav, iako se poziva na isti hrvatski zakon, koji u međuvremnu nije pretrpio nikakve izmjene i dopune.
Apelacioni sud je žalbeni navod odbrane da je okrivljeni suštinski državljanin Srbije, u kojoj sa izbjegličkim statusom živi od 1992. godine, iako formalno još nije donesena odluka o njegovom zahtjevu za prijem u državljanstvo podnesen decembra 2011. godine, pa da ga se zbog toga ne može ni izručiti u Hrvatsku, ocjenio neosnovanim “iz razloga što su navedeni podaci bez značaja kod činjenice da iz spisa predmeta proizilazi da je on državljanin Hrvatske”.
Ni prvostepeni ni drugostepeni sudovi u Srbiji ni u ovom slučaju, kao i u nekoliko prethodnih, nisu uopšte uzimali u obzir odredbu iz čl. 4 Zakona o izbjeglicama Republike Srbije kojom je određeno da “Republika Srbija obezbeđuje kolektivnu zaštitu ličnih, imovinskih i drugih prava i sloboda izbeglica i obezbeđuje im međunarodnu pravnu zaštitu na način koji je utvrđen za njene građane”. Pošto citirana odredba po pitanjima pravne zaštite izjednačava izbjeglice sa sopstvenim građanima (državljanima), proizilazi jasan zaključak da se ni izbjeglice ne mogu izručivati drugoj državi za krivična djela ratnih zločina, pa tako ni u Hrvatsku, iz koje su protjerani ili su sami pobjegli, tim više što Ugovor o međusobnom izručenju lica između Srbije i Hrvatske, potpisan na nivou ministara pravde 29. juna 2010. godine, ne obuhvaća procesuirane za ratne zločine.
I Konvencija UN-a o statusu izbjeglica (1951) u članu 3. stav 1. određuje da “nijedna država ugovornica neće proterati ili vratiti silom na ma koji način to bilo, izbeglicu na granice teritorije gde bi njegov život ili sloboda bili ugroženi zbog njegove rase, vere, državljanstva, pripadnosti nekoj socijalnoj grupi ili njihovih političkih mišljenja”, a u stavu 2. istog člana određuje da “na pravo korišćenja ovom odredbom ne može se ipak pozivati izbeglica koga iz ozbiljnog razloga treba smatrati opasnim za bezbednost zemlje gde se nalazi ili koji, pošto je protiv njega doneta konačna odluka zbog zločina ili naročito teškog krivičnog dela predstavlja opasnost za zajednicu pomenute zemlje”.
Porodica, odbrana i Krajišnici okupljeni oko VERITAS-a smatraju da su Apelacioni sud u Beogradu, Odeljenje za ratne zločine, kao drugostepeni, i Viši sud u Beogradu, Odeljenje za ratne zločine, kao provestepeni, u ovom slučaju prekršili gore navedene odredbe i iz domaćeg zakonodavstva i iz potvrđenih međunarodnih ugovora, zbog čega će podnijeti ustavnu tužbu Ustavnom sudu Srbije protiv odluka pomenutih sudova.
Radmilović je sa ostalim Srbima morao, po Naredbi o evakuaciji svih mještana iz 26 sela sa isključivo ili pretežno srpskim stanovništvom, smještenih u Požeškoj kotlini podno Papuka i Psunja, 29. oktobra 1991. godine napustiti svoje selo Vučjak Čečavski. U toku čišćenja pomenutih sela, ubijeno je 67 lica srpske nacionalnosti, od čega samo u Šnjegaviću i Vučjaku Čečavskom 36, prosječne starosti oko 60 godina, među kojima su i Radojkov otac Ljubomir (51) i djed Milan (81), koji se još vode među nestalima.
Za sprovedeno etničko čišćenje 26 sela Požeške kotline, od kojih su 23 potpuno uništena, po pisanoj naredbi državnog organa, prvoj i jedinoj u Evropi poslije Drugog svjetskog rata, još niko nije procesuiran ni pred međunarodnim ni pred domaćim sudovima.
Beograd, 12.03.2012.
P R E D S J E D N I K
Savo Štrbac
Povezani tekstovi
