Parastos Srbima ubijenim u Zapadnoj Slavoniji, u hrvatskoj akciji Bljesak, pre 28 godina, danas je u Beogradu služen u Crkvi Svetog Marka, nakon čega su u Tašmajdanskom parku položeni venci na spomenik stadalim Srbima u ratovima na prostoru bivše Jugoslavije.
Predsednik Dokumentaciono informacionog centra Veritas Savo Štrbac izjavio je da su sećanja na takve događaje izuzetno važna, jer su ,,Srbi u nekim ranijim periodima zaboravljali svoja stradanja, pa su im se na sličan način ponavljala”.
Savo Štrbac je istakao i da „niko za ubijene Srbe na području Zapadne Slavonije nije odgovarao. Selektivna pravda pokazuje da ne postoji želja za istinsko pomirenje”.
Predstavnici Udruženja porodica nestalih i ubijenih su nakon polaganja venaca, iznoseći podatke o stradalima, podsetili da je Zapadna Slavonija bila zona pod zaštitom Ujedinjenih nacija, ali da su se, kako su naveli, plavi šlemovi povukli u svoje baze i samo gledali šta se dešava.
Tokom dvodnevne operacije “Bljesak”, započete 1. maja 1995. godine oko pet sati ujutru artiljerijskim napadom na Pakrac, hrvatska vojska je preuzela kontrolu nad Zapadnom Slavonijom.
U akciji “Bljesak” po podacima Dokumentaciono-informacionog centra Veritas je ubijeno ili nestalo 283 Srba, od kojih je 114 bilo civila, a oko 15.000 njih napustilo je to područje.
Veritas navodi da su do sada pronađeni posmrtni ostaci 162 osobe, a da se 121 osoba i dalje vodi kao nestala.
Najviše žrtava bilo je u selima Medari i Paklenica. Zbog ratnih zločina počinjenih u akcijama Bljesak i Oluja, Tribunal za ratne zločine u Hagu pripremao je optužnicu protiv tadašnjeg predsednika Hrvatske Franje Tuđmana koji je umro 1999. godine.
Haški istražitelji su saslušali više hrvatskih oficira osumnjičenih za zločine u akciji Bljesak, ali protiv njih nisu podignute optužnice. Pred sudovima u Hrvatskoj, Srbiji i Bosni i Hercegovini, protiv pripadnika hrvatskih snaga pokrenuto je nekoliko krivičnih postupaka za zločine u toj akciji, ali oni nisu odmakli dalje od pretkrivične faze.
Dan po otpočinjanju akcije Bljesak, predsednik Republike Srpske Krajine Milan Martić naredio je raketiranje Zagreba koje je trajalo dva dana, zbog čega je kasnije pred Haškim tribunalom osuđen na 35 godina zatvora. Snage nekadašnje RSK ispalile su tada na Zagreb 23 projektila, od kojih je poginulo šest osoba, a 176 je ranjeno.
I u Gradiški je danas obeležena godišnjica egzodusa Srba iz zapadne Slavonije služenjem parastosa i polaganjem venaca na Spomen obeležje poginulim srpskim civilima i vojnicima iz zapadne Slavonije.
Obežavanju je prisustvovao i predsednik Republike Srpske Milorad Dodik, koji je izjavio da “ubijanje civila i granatiranje izbegličkih kolona ne može biti pobeda, kako to predstavlja druga strana”.
Dodik je najavio i da će bivšim pripadnicima Vojske Republike Srpske Krajine u RS biti data ista prava kao borcima Vojske RS.
Istovremeno, u Hrvatskoj u Okučanima obeleženo je 28 godina od operacije Bljesak, a premijer Hrvatske je tom prilikom izjavio da je ta “vojnoredarstvena operacija” bila ključna za “oslobađanje okupiranog dela zapadne Slavonije”. Plenković je na tviteru napisao da “izražava poštovanje svim poginulim, nestalim, umrlim i ranjenim hrvatskim braniteljima bez čije žrtve ne bi bilo slobodne i samostalne Hrvatske”.
Povezani tekstovi
