Koordinacija udruženja izbeglih i raseljenih u Republici Srbiji, Udruženje izbeglih raseljenih i diseljenih lica “Zavičaj” Beograd i Udruženje veterana pripadnika Crvenih beretki, položili su vence na spomenik stradalim Srbima u Tašmajdanskom parku u Beogradu povodom hrvatske vojnopoliciske operacije Bljesak .
Operacija Bljesak je vojno-policijska akcija koji su sprovele hrvatske vojne, paravojne i policijske snage 1. maja 1995. godine pod rukovodstvom Franje Tuđmana na teritoriji Zapadne Slavonije koja je bila u sastavu tadašnje Republike Srpske Krajine sa namerom etničkog čišćenja prostora zapadne Slavonije. U vreme napada, područje Zapadne Slavonije bilo je pod zaštitom snaga UN. Za samo 36 sati proterano je oko 15.000 Srba, 283 ih je ubijeno ili nestalo, među kojima 57 žena i devetoro dece. Vojska Jugoslavije i Vojska Republike Srpske nisu reagovale niti su se uključivale dok je “Bljesak” trajao.
Ovu operaciju su isplanirali Franjo Tuđman (predsednik Hrvatske), Gojko Šušak (ministar odbrane Hrvatske), Janko Bobetko (načelnik Generalštaba hrvatske vojske), Petar Stipetić (general-potpukovnik hrvatske vojske), Imre Agotić (general-potpukovnik hrvatske vojske), Mladen Markač (general major hrvatske policije), Luka Džanko (general-major hrvatske vojske). Operacija je počela u 05:00 časova 1. maja 1995. godine, artiljerijskim napadima na srpske položaje od Pakraca do Jasenovca, sa zapadne strane i od Donjih Bogićevaca preko Medara do Pakraca sa istočne strane ZS.
Oko 16.000 pripadnika hrvatskih snaga napalo je iz više pravaca manje od 4.000 pripadnika tadašnje Vojske Republike Srpske Krajine 1. maja u 5.30 sati, a stanovništvo je zatečeno na spavanju. Oko šest časova, hrvatski oklopni odred ušao je u „tampon” zonu, koju je u regionu Pakraca trebalo da štite pripadnici jordanskih „plavih šlemova”.
Iznenadnim udarom presečeni su srpski položaji oko gradova Pakrac i Okučani s okolinom, a u okruženju hrvatskih snaga našlo se 6.000 Srba, što znači da je napadača bilo više nego stanovnika u ovoj oblasti, a odnos broja vojnika četiri prema jedan. Komanda Unprofora potvrdila je da je dobila obaveštenje o početku napada na Zapadnu Slavoniju, u kojem nisu navedeni razlozi. Nakon početka operacije, jordanski „plavi šlemovi” su se povukli u svoje baze, iz kojih su posmatrali stradanje ljudi koje su bili obavezni da zaštite.
Hrvatsko Ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo je da je napad na Republiku Srpsku Krajinu samo “policijska operacija” kojom se “želi osigurati bezbjednost putnika na dijelu auto-puta od Zagreba do Lipovca”, pripisavši joj “lokalni karakter”.
Haški sud je 15. aprila 2011. godine proglasio krivim i osudio na kazne zatvora generale Hrvatske vojske Antu Gotovinu na 24 i Mladena Markača na 18 godina zatvora. Osuđeni su za učestvovanje u udruženom zločinačkom poduhvatu kojeg je predvodio Franjo Tuđman, a čiji je cilj bio da tokom i nakon operacija „Oluja” i „Bljesak” prisilno i trajno uklone srpsko stanovništvo iz Krajine.
Haški sud ih je proglasio krivim za krivična dela progona, deportacije, pljačke, razaranja, ubistva, nečovečna dela i okrutno postupanje, a oslobodio ih je odgovornosti za prisilno premeštanje stanovništva. Međutim, 16. novembra 2012. Žalbeno veće Haškog tribunala ih je oslobodilo svih optužbi zbog nedokazane odgovornosti i istog dana pušteni su na slobodu.
Dokumentaciono-informativni centar Veritas navodi podatak da se za proteklih deset godina na svoja ognjišta u zapadnoj Slavoniji vratilo između 1.200 i 1.500 prognanih Srba.
Povezani tekstovi
