Neuvažavanje srpskih amandmana na prijedlog novog hrvatskog ustava, koji su bili proklamovani kroz rad SDS-a [1], doveli su najprije do stvaranja Zajednice opština Sjeverne Dalmacije i Like (Knin, Benkovac, Obrovac, Gračac, Donji Lapac i Korenica) juna 1990. godine, a potom i usvajanja Deklaracije o suverenosti i autonomiji srpskog naroda, u Srbu, 25. jula 1990. godine.
Tom deklaracijom je bilo predviđeno da će sadržaj autonomije zavisiti od federativnog ili konfederativnog uređenja Jugoslavije, pri čemu se naglašavalo da u slučaju konfederativnog uređenja srpski narod u većinskim opštinama ima pravo na političko-teritorijalnu autonomiju.
Istovremeno je donesena i odluka o raspisivanju referenduma o kulturnoj autonomiji Srba u Hrvatskoj, koji je održan od 19. avgusta do 2. septembra 1990. godine [2].
Na osnovu rezultata referenduma, Srpsko nacionalno vijeće je 30. septemra 1990. godine utvrdilo da se srpski narod izjasnio za Srpsku autonomiju na etničkim i istorijskim teritorijama na kojima živi, a koje se nalaze unutar sadašnjih granica RH kao federalne jedinice SFRJ.
(Iz knjige “Hronika prognanih Krajišnika – 3”, autora Save Štrpca)
[1] Srđan Radulović, Sudbina Krajine, str. 16: Srpska demokratska stranka osnovana je 17.2.1990. u Kninu, a za predsjednika je izabran akademik Jovan Rašković. Na osnivačkom skupu SDS-a Rašković je rekao da je “nacionalno pitanje za SDS prvenstveno demokratsko pitanje“, dok je na predizbornim skupovima često ponavljao poruku, koja je postala prepoznatljiva “definicija” SDS-a i Raškovićevog političkog angažovanja: “SDS je vaš štit, vaš duhovni mač, a mi ćemo sa vama djeliti sudbinu, ma kakva ona bila. Nismo željni robova, ni grobova, a umjesto nacionalne puške na ramenu nosićemo našu vjeru u čovječnost”.
[2] Isto: Pravo glasanja imali su i Srbi porjeklom iz Hrvatske koji su živjeli u drugim republikama. Prema podacima nadležne Komisije saopšteno je da se o autonomiji ukupno izjašnjavalo 756.780 građana (na teritoriji Hrvatske 567.127 ) i da je za autonomiju glasalo 756.549 građana (172 protiv, 60 nevažećih listića).
Povezani tekstovi
