U noći 30/31. marta ove godine iz Irske u Hrvatsku je, u potpunoj medijskoj tišini, isporučen Srbin Buzaković Vojislav (1996), rodom iz Petrovaca kod Vukovara, zbog navodno počinjenog krivičnog djela ratnog zločina protiv civilnog stanovništva, kojeg je 1. februara ove godine, po “Evropskom nalogu za hapšenje” Županijskog suda u Osijeku uhapsila irska policija. Irsko pravosuđe je protiv uhapšenog Buzakovića otvorilo ekstradicioni postupak, i nakon dva dana provedena u ekstradicionom pritvoru, pušten je na slobodu uz mjeru svakodnevnog javljanja policiji.
Prema dokumentaciji kojom raspoleže “Veritas”, protiv Buzakovića i još 8 osoba, Županijsko državno odvjetništvo u Vukovaru podiglo je optužnicu 4. septembra 2007. godine, koja ih tereti da su od početka avgusta 1991. do kraja februara 1992. u Petrovcima, u prostorijama milicije SAO Krajine, kao pripadnici milicije i paravojnih jedinica, protupravno privodili, zatvarali, ispitivali, tukli i na druge načine zlostavljali civilne osobe, s tim da se Buzaković tereti za učestvovanje u fizičkom maltretiranju četiri osobe (Irineja Nađorđa, Janka Tirkajle, Mihajla i Pere Hardi). Pomenutom optužnicom, pored Vojislava Buzakovića, još su optuženi: Nikola Radojčić, Miroslav Ivan, Milenko Đurđević, Predrag Stojčević, Dragan Žakula i Duško Samardžić, svi u odsustvu, te Željko Vujić, u prisustvu. Branioci po službenoj dužnosti svih optuženih podnijeli su prigovore protiv optužnice, ali ih je Županijski sud u Vukovaru rješenjem od 3. aprila 2008. odbio kao neosnovane.
Dana 9. juna 2011. godine, Izvanpretresno vijeće Županijskog suda u Vukovaru razdvojilo je krivični postupak u odnosu na optuženog Željka Vujića, ali je, nakon prvog rošišta za glavni pretres, obustavilo postupak protiv njega zbog smrti.
Predmet je u međuvremenu, zbog promjene u nadležnosti za procesuiranje ratnih zločina, ustupljen Županijskom sudu u Osijeku, koji je 12. jula 2022. za Buzakovića izdao “evropski nalog za hapšenje”, na osnovu kojeg je i lišen slobode u Irskoj, gdje već dugi niz godina živi sa porodicom i čije državljanstvo je u međuvremenu stekao.
Na osnovu hrvatske međunarodne potjernice, 5. januara 2020. na aerodromu u Malmeu, švedska policija uhapsila je opt. Milenka Đurđevića, koji je, nakon provedenog ekstradicionog postupka, u avgustu 2020. godine izručen u Hrvatsku. Nepravosnažnom presudom Županijskog suda u Osijeku od 14. februara 2022. Đurđević je proglašen krivim i osuđen na kaznu zatvora u trajanju od tri (3) godine.
Županijski sud u Osijeku je protiv opt. Duška Samardžića i Dragana Žakule 10. maja 2021. obustavio krivični postupak zbog prekvalifikacije na krivično djelo oružane pobune.
Od početka ove godine ovo je drugo hapšenje osoba srpske nacionalnosti sa područja Hrvatske po hrvatskim međunarodnim potjernicama zbog ratnih zločina navodno počinjenih 1991. godine. Osim pomenutog Buzakovića, u januru su američke vlasti uhapsile Jugoslava Vidića, osuđenog u Hrvatskoj na 20 godina zatvora zbog ratnog zločina u Petrinji, protiv kojeg se pred pravosudnim organima SAD-a još vodi ekstradicioni postupak. Vidić je emigrirao u Sjedinjene Države 1999. i odmah se prijavio za državljanstvo, koje mu je odobreno 2005.
Na osnovu međunarodnih potjernica koje je raspisao Biro Interpola u Zagrebu, širom svijeta do sada je uhapšeno 185 Srba, od kojih su 73 ekstradirana u Hrvatsku. Od ekstradiranih do sada je protiv 30-ice postupak obustavljen ili je optužba odbijena, uglavnom nakon prekvalifikacije djela ratnog zločina u oružanu pobunu, što ima za posljedicu gubitak obeštećenja za vrijeme provedeno u pritvoru.
Trenutno se u hrvatskim zatvorima zbog krivičnih dijela ratnih zločina nalazi 29 osoba srpske nacionalnosti, pripadnika bivših JNA i SVK, od kojih je 16 pravosnažno osuđeno, dok su ostali pod istragom, optužbom ili čekaju pravosnažnost presuda.
U Beogradu i Banja Luci, 01.04.2023.
P R E D S J E D N I K
Savo Štrbac