Od 26. do 28. juna 2012. godine iz zajedničke grobnice u Donjem Rajiću, u Zapadnoj Slavoniji, ekshumirano je 28 posmrtnih ostataka, od kojih je najmanje 5 ženskog pola. Radi se o posmrtnim ostacima Srba iz Zapadne Slavonije koji su stradali u agresiji hrvatskih oružanih snaga 1. i 2. maja 1995. godine na zaštićenu zonu UN-a, poznatu kao sektor „Zapad“.
Ekshumaciju je obavljala Uprava za zatočene i nestale pri Ministarstvu obitelji, branitelja i međugeneracijske solidarnosti RH, dok su u svojstvu posmatrača prisustvovali predstavnici Komisije za nestala lica Republike Srbije i Instituta za nestala lica BiH.
Pod sličnim okolnostima, tokom prethodne dvije godine, ekshumirano je 110 posmrtnih ostataka iz zajedničkih grobnica (28 iz Medara, 34 iz Okučana i 48 iz Vrbovljana) i 4 iz pojedinačnih grobnica, stradalih takođe u akciji “Bljesak”, od kojih je do sada tek 41 identifikovan. Za razliku od predhodnih ekshumacija, koje su se odvijale, uglavnom, u tišini hrvatskih medija, što je bez sumnje u direktnoj uzročnoj vezi sa nacionalnom pripadnošću žrtava, vijest o ovoj posljednjoj objavljena je u udarnom dnevniku HRT-a sa izjavom gospodina Ivana Grujića, predsjednika Uprave za zatočene i nestale, da su na toj lokaciji bili pokopani uglavnom pripadnici neprijateljske vojske.
Prema popisu poginulih lica u akciji “Bljesak” sa mjestom pokopa posmrtnih ostataka, kojeg je hrvatska predala srpskoj strani u martu 1996. godine, na lokaciji u Donjem Rajiću pokopano je 26 posmrtnih ostataka, od kojih 12 pod imenom, a ostali pod oznakom NN (nepoznat). Od tih 12 preliminarno identifikovanih devet su civili, prosječne starosti od preko 72 godine, među kojima su i četiri žene, što je u priličnoj kontradiktornosti sa izjavom gospodina Grujića.
Na groblju u Donjem Rajiću pokopani su posmrtni ostaci zapadnoslavonskih Srba uglavnom ubijenim u svojim kućama, a najviše u selu Paklenica. Tako su, prema VERITAS-ovim podacima, u podrumu kuće Kovačić Pantelije (1918) u Paklenici, pored njega i njegove supruge Verice (1927), koji su na lokaciji u Donjem Rajiću pokopani pod imenom, ubijeni i bračni par Vukotić Petar (1919) i Desanka (1925), koji su nekoliko dana pred ovu akciju iz Beograda, gdje su inače živjeli, došli u posjetu prijateljima, čijih imena nema na ovom groblju. A u podrumu druge kuće u istom selu, ubijene su Rauš Aleksija (1951) i Vesna Čuković (1978), djevojka njenog sina, koja je dan ranije iz Banja Luke, gdje je živjela, došla u Paklenicu da upozna dečkove roditelje. Aleksija je bila pokopana u Donjem Rajiću pod drugim imenom, a Vesnu je, u maju 1997.godine, prepoznao njen dečko na jednom od protokola, koje je hrvatska strana dostavila srpskoj za neidentifikovane, na kojima su porodice, te 1997. godine, prepoznale ukupno pet lica čiji su posmrtni ostaci bili pokopani na lokaciji u Donjem Rajiću pod oznakom NN.
Na području sektora „Zapad“, u „Bljesku“ je, prema VERITAS-ovim podacima, smrtno stradalo 283 lica srpske nacionalnosti, od čega 57 žena i devetero djece starosti do 14 godina, od kojih je do sada rješena sudbina 75 lica, od toga 41 na području Hrvatske, a ostalo (34) na području Republike Srpske, gdje su ubijeni avionskim bombama ili artiljerijskim granatama, ili su na tu stranu mrtvi preveženi ili umrli od zadobijenih povreda.
Na ovom području nalazi se još nekoliko manjih grobišta sa ukupno 28 posmrtna ostatka srpskih žrtava iz vremena “Bljeska”, dok za 80 žrtava srpske nacionalnosti stradalih u ovoj akciji uopšte nema podataka o mjestima ukopa.
Za zločine nad Srbima u toku „Bljeska“ na području sekotra „Zapad“ još niko nije procesuiran, ni pred međunarodnim ni pred nacionalnim sudovima.
Porodice stradalih zapadnoslavonskih Srba očekuju da se ekshumacija i ostalih registrovanih grobišta nastavi što prije, tim više što je RH u decembru prošle godine potpisala ugovor o pristupanju Evropskoj uniji, kojim je predviđeno da ova država postane njen punopravni član 1. jula 2013. godine.
U Beogradu, 28.06.2011.
P R E D S J E D N I K
Savo Štrbac
Povezani tekstovi
