NOVI GRAD – Direktor Dokumentaciono-informacionog centra “Veritas” Savo Štrbac ocijenio je da, iako su prošle 24 godine od akcije hrvatske vojske i policije “Oluja”, ta operacija kao da još traje, jer je u toku tihi egzodus Srba iz Hrvatske.
Štrbac je naveo da je u posljednje vrijeme stao povratak Srba u Hrvatsku, te da na jednog povratnika dođe četiri do pet Srba koji ponovo odlaze u Republiku Srpsku ili Srbiju.
“Mi to zovemo tihi egzodus, jer nije vidljiv kao onaj u avgustu 1995. godine. Malo se vratilo radno i plodno sposobnog stanovništva, a tamo gdje ga nema, nema ni budućnosti za jedan narod. Starci koji su se vratili polako će otići na onaj svijet i ostaće pustoš”, rekao je Štrbac u Novom Gradu nakon parastosa za stradale u akciji “Oluja” 1995. godine.
On je napomenuo da su usljed akcije “Oluja” protjerani svi Srbi sa područja Republike Srpske Krajine, da je iz Sjeverne Dalmacije, Like, Banije i Korduna otišlo više od 220.000 Srba.
“I ranije je bilo ratova i egzodusa, ali ljudi su se vraćali na svoja ognjišta i nastavljali život. Mrtvi se nisu mogli vratiti, ali ovdje se ne vraćaju ni živi”, ističe Štrbac.
Prema njegovim riječima, “Veritas je do sada evidentirao 1.869 ubijenih u akciji “Oluja”, ali to nije konačan broj.
“Još tražimo 745 lica, zapravo ima 357 eshumiranih leševa i 136 registrovanih grobnih mjesta, što znači da još nema podataka o 250 lica. Ima ekshumiranih tijela, ali identifikacija ide sporo i mislim da za to nema političke volje”, naveo je Štrbac.
Predsjednik opštinske Komisije za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova Aleksandar Janković rekao je da je egzodusu srpskog naroda, prelasku preko mosta na rijeci Uni, svjedočio kao petnaestogodišnjak.
“Tu tugu i bol neću zaboraviti. Određeni broj Krajišnika se zadržao u Novom Gradu, želeći da budu bliže zavičaju. Za mrtve smo spustili vijenac i ne možemo učiniti ništa, ali bi konačno institucije trebalo da urade nešto da se poboljša status izbjeglih i raseljenih”, kaže Janković.
Janković ističe da je naivan svako ko misli da je odluka Hrvatske da radioaktivni otpad odlaže na Trgovskoj gori pitanje struke, a ne zle namjere.
“Mi nismo naivni i znamo da je ta odluka tihi nastavak `Oluje` i njen završni čin”, dodao je Janković.
Predsjednik Boračke organizacije Novi Grad Marinko Gačić je rekao da je samo nakon mjesed dana od “Oluje” regularna Vojska Hrvatske napala ovu i druge opštine zapadne Krajine.
“Regularne snage Vojske Hrvatske su 18. septembra forsirale rijeku Unu i napale Novi Grad, Kozarsku Dubicu i Kostajnicu, sa namjerom da prošire koridor i zauzmu Banjaluku i unište Republiku Srpsku. Narod i Vojska Republike Srpske su odbranili granicu Srpske i zaustavili agresiju Hrvatske”, rekao je Gačić.
Parastosom u Hramu Svetih apostola Petra i Pavla u Novom Gradu počelo je obilježavanje 24 godine od stradanja Srba iz Republike Srpske Krajine u akciji Hrvatske vojske “Oluja” u avgustu 1995. godine, kada je protjerano oko 250.000 Srba iz Hrvatske i pobijeno njih oko 2.000.
Nakon parastosa, pored puta prema “mostu spasa” na rijeci Uni prislužene su svijeće, a sa mosta je u vodu spušten vijenac.
U avgustu 1995. godine ovaj “most spasa” prešlo je 100.000 izbjeglica iz Republike Srpske Krajine, uglavnom sa područja Banije, Korduna i Like.
U Svodni, kod Novog Grada, gdje je hrvatska avijacija gađala izbjegličku kolonu, danas će biti služen pomen i položeno cvijeće kod spomen-krsta u ovom mjestu.
Spomen-krst je 2012. godine podigao “Veritas” za šest civila stradalih u izbjegličkoj koloni koju je gađala hrvatska vojska.
Akcija “Oluja” najveće je i jedno od najsurovijih etničkih čišćenja na području bivše Jugoslavije tokom devedesetih godina prošlog vijeka.
U “Oluji” je, prema podacima srpskog Komesarijata za izbjeglice, protjerano 250.000 Srba iz Republike Srpske Krajine, 1.856 je ubijeno, a 836 vode se kao nestali.
Akcija je počela je 4. avgusta 1995. godine ofanzivom hrvatske vojske i policije i jedinica HVO-a na područja Banije, Like, Korduna i sjeverne Dalmacije, odnosno na Republiku Srpsku Krajinu.
Povezani tekstovi
