HRVATSKA delegacija u Londonu, gde je u toku drugo godišnje zasedanje Međunarodne alijanse za sećanje na Holokaust (IHRA), kako “Novosti” saznaju iz izvora bliskih organizaciji, potvrdila je da je NDH izvršila genocid nad Srbima, i to prvi put od osamostaljenja ove bivše jugoslovenske republike!
Sve se desilo 2. decembra, kada su zagrebački predstavnici izlagali plan za unapređenje Spomen-područja Jasenovac u skladu sa uputstvima koje je IHRA dala prošle godine. Ova uputstva bila su rezultat konstatovanog nezadovoljavajućeg stanja u spomen-području, ali i u Hrvatskoj uopšte kada su u pitanju mesta stradanja u Drugom svetskom ratu, u šta su se delegacije IHRA uverile prilikom poseta pre godinu dana, kada je Hrvatska bila domaćin zasedanja.
OSTAVKA ZBOG REVIZIJE ISTORIJE
DUGOGODIŠNjI upravnik JU Spomen-područja Jasenovac Ivo Pejaković podneo je pre nekoliko meseci ostavku jer nije želeo da učestvuje u pokušajima istorijskog revizionizma i raspravama da li su ustaše nad Srbima počinile genocid ili “samo” zločine. U novembru prošle godine, dok je Hrvatska još predsedavala IHROM, trebalo je da bude organizovana izložba “Neki su bili susedi”, u suorganizaciji Muzeja Holokausta iz Vašingtona i hrvatskih institucija. Domaćini su uporno odbijali da se na izložbi pojavi pano sa tekstom da je nad Srbima u NDH počinjen genocid, ocenjujući kao “nepotrebnu” i informaciju iz teksta, u čijem je sastavljanju učestvovao Pejaković, da je progon Srba bio svojstven NDH. Obrazloženje je bilo da to nije potrebno naglašavati pošto su i druge kvislinške države imale društvene grupe podvrgnute teroru, a epilog otkazivanje izložbe i ostavka Pejakovića.
Posle izlaganja predstavnika Zagreba, austrijska delegacija postavila je hrvatskoj direktno pitanje priznaje li odavno dokazani genocid koji izvršila nad Srbima u Jasenovcu i na celoj teritoriji NDH, s obzirom na to da je bivši direktor spomen-područja Ivo Pejaković podneo ostavku pošto se od njega, kako je rekao, tražilo da za srpsko stradanje, za razliku od jevrejskog i romskog, ne koristi naziv genocid.
U odgovoru, Sara Lustig, šefica delegacije Hrvatske, rekla je decidno da niko ne može da poriče genocidnu prirodu režima NDH i zločina izvršenog nad Srbima. Onda su delegacije SAD, Izraela i naše zemlje tražile da to ponovi, što je i učinila. Tako je zvanično potvrdila stav Hrvatske – da je nad srpskim narodom koji je živeo na teritoriji NDH, ova država izvršila genocid u vreme svog postojanja, od 1941. do 1945.
Ovo je ogroman zaokret u odnosu na sve ono što se dešavalo u vreme prošlogodišnjeg hrvatskog predsedavanja IHRA-om. Među preporukama koje su tada date zvaničnom Zagrebu, a koje je ovaj u prvi mah prećutao sopstvenoj javnosti, nalazi se zahtev da se na panoima ispred jasenovačkog muzeja jasno vidi ko su bile žrtve, a ko dželati, zatim da je počinjen genocid, ko ga je počinio i da se pokuša utvrditi imenom i prezimenom tačan broj ubijenih. Sugerisano je i da Hrvatska sa Kamenim cvetom, spomenikom Bogdana Bogdanovića na spomen-području Jasenovac, konkuriše za zaštićeno kulturno dobro na listi Uneska.
Članica britanske delegacije Džili Kar insistirala je i da se izvrše nove sondaže terena i eventualno utvrde potencijalne masovne grobnice ili nađu drugi istorijski artefakti.
Ni istoričari nisu ubeđeni u postojanje ostataka masovnih grobnica, zalivenih krečom, pošto je ovo područje često plavilo, ali su mogući ostaci logorskog života, odnosno predmeti iz svakodnevnog života logoraša, a možda i oružja i oruđa kojima su mučeni. Traženo je i da se mapiraju svi logori u NDH.
Povezani tekstovi
