Čime je to Nikola Tesla, jedan od najpoznatijih svetskih pronalazača i naučnika u oblasti fizike, elektrotehnike i radiotehnike, zaslužio da se nađe prvi na listi „najvećih ličnosti hrvatske kulture i nauke”?
„Najveće ličnosti hrvatske kulture i nauke – ujedno i važne ličnosti u istoriji modernog svijeta – poput Nikole Tesle, Andrije Štampara, Ive Andrića, Antuna i Fausta Vrančića, Lavoslava Ružičke, Ivana Meštrovića, Ruđera Boškovića, Vladimira Preloga, Marka Marulića, Julija Klovića i drugih, koje nepravedno izostavljam – daju nam pravo da verujemo kako naše ambicije nisu plod drskosti i uobraženosti”, istakao je hrvatski premijer Zoran Milanović, pozdravljajući građane i oko 170 visokih zvanica iz inostranstva, u čast ulaska Hrvatske u EU, okupljenih na Trgu bana Jelačića u Zagrebu, na kojem je bio postavljen i transformator Nikole Tesle kao primer izuzetnog hrvatskog stvaralaštva.
Čime je to Nikola Tesla, jedan od najpoznatijih svetskih pronalazača i naučnika u oblasti fizike, elektrotehnike i radiotehnike, zaslužio da se nađe prvi na listi „najvećih ličnosti hrvatske kulture i nauke”?
Tesla je rođen 28. juna 1856. u Smiljanu u Lici, od oca Milutina, sveštenika Srpske pravoslavne crkve, u nekadašnjoj Vojnoj krajini Austrijskog carstva. Kršten je u srpskoj pravoslavnoj Crkvi Sv. Petra i Pavla u rodnom selu. U Ameriku je došao 6. juna 1884. godine, a umro je u Njujorku od srčanog udara 7. januara 1943, u 87. godini. Njegov pepeo je prenesen u Beograd jula 1957. Urna je smeštena u Muzeju Nikole Tesle, gde se i danas nalazi.
Tesla je 1892. godine posetio Evropu, zadržavši se u Londonu i Parizu. U Parizu ga zatiče telegram sa vešću da mu je majka na samrti, zbog čega hitno odlazi u Smiljan, u koji stiže 15. aprila, nekoliko sati pre majčine smrti.
Te iste godine, od 1. do 3. juna, Tesla boravi u Beogradu, kada je primljen u audijenciju kod kralja Aleksandra Obrenovića. Tom prilikom je održao čuveni pozdravni govor studentima i profesorima beogradske Velike škole, obrativši im se sledećim rečima: „Ja sam, kao što vidite i čujete, ostao Srbin i preko mora, gde se ispitivanjima bavim. To isto treba da budete i vi i da svojim znanjem i radom podižete slavu Srpstva u svetu. Živelo Srpstvo!”
Od srpskih i jugoslovenskih vlasti Tesla je dobio pet odlikovanja: od kralja Aleksandra Obrenovića Kraljevski orden Svetog Save II stepena (1892), od kneza Nikole Orden Danilovog reda II stepena (1895), od kralja Aleksandra Karađorđevića Orden Svetog Save I stepena (1926) i Orden Jugoslovenske krune I stepena (1931), a od namesnika kneza Pavla Karađorđevića Kraljevski orden Belog orla I stepena (1936). Redovni član Srpske kraljevske akademije postao je 7. marta 1937. godine.
Iz ove Tesline kratke biografije, zaista ne vidim po čemu bi on bio hrvatski naučnik. Možda zbog one navodno njegove izjave da se ponosi „svojim srpskim rodom i hrvatskom domovinom”. Zašto bi on spominjao „hrvatsku domovinu”, kada ona pod tim nazivom nije ni postojala dok je on živeo u Lici.
A onu koja je stvorena 1941, pred kraj njegovog života, pod nazivom NDH, ne verujem da je priznavao za svoju. Upravo u vreme postojanja te ustaške tvorevine pobijeni su ili proterani sa svojih ognjišta svi njegovi potomci.
U članku „Druga smrt Nikole Tesle o kojoj se ćuti” sad pokojni profesor Milan Bulajić navodi imena 38 osoba sa prezimenom Tesla, rođaka Nikole Tesle, zverski mučenih i pobijenih od strane ustaša u periodu 1941–1943. u Jadovnu, Gospiću, Jasenovcu i na Petrovoj gori.
Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Gospiću porušena je u Drugom svetskom ratu. Obnovljena je uz pomoć pravoslavnih Srba iz Čikaga 1964. godine, da bi, u poslednjem ratu devedesetih, bila srušena do temelja, a na njenom mestu sagrađen parking, koji je i danas tu.
Teslin spomenik na Trgu Nikole Tesle u Gospiću, rad čuvenog vajara Frana Kršinića, u poslednjem ratu raznet je eksplozivom, a trgu je promenjeno ime u Trg Stjepana Radića. Teslina rodna kuća u Smiljanu, obnovljena posle Drugog svetskog rata i pretvorena u spomen-muzej, opustošena je u poslednjem ratu.
Crkva Svetog Petra i Pavla u Smiljanu, u kojoj je Nikola Tesla kršten, ustaše su porušile u Drugom svetskom ratu. Obnovljena je osamdesetih godina prošlog veka, a u poslednjem ratu je potpuno demolirana i oskrnavljena.
Zvanična Hrvatska se Tesle setila i 2006., na 150. godišnjicu Teslinog rođenja, kada su njegova rodna kuća i Crkva Svetog Petra i Pavla obnovljene i pretvorene u tzv. Memorijalni centar „Nikola Tesla”. Da je Tesla živ ne verujem da bi i sadašnju državu Hrvatsku priznao za „svoju domovinu”.
I ne samo zbog toga što su mu hrvatski šovinisti u poslednjem ratu ponovo oskrnavili i demolirali rodnu kuću i crkvu u kojoj je kršten već i zbog toga što i danas u toj državi, u vreme kada je postala članica EU, mnogi njegovi sunarodnici žive u mraku.
Informaciono-dokumentacioni centar ,,Veritas”
