DEVOJČICU od sedam godina sa lutkom u ruci i nešto na brzinu spakovanih kućnih prnja gurnula je majka pod ciradu tog kišnog letnjeg jutra, 7. avgusta 1995. među takvu istu decu-izbeglice otrgnutu od rodnog doma.
Sada, 28 godina kasnije, to je ponosna srpska matrona iz donjeg Srema, dete hrvatske “Oluje”, zagledana u daleko zgarište svoje kuće u Krajini koju je te zore poslednji put videla. Ostale su joj u svesti samo nejasne slike tuđinskih, tuđmanskih aviona, kako brišu nad Petrovačkom cestom i sručuju svoj smrtonosni tovar na beskrajnu reku izgbeglica koja je tekla od Like, Dalmacije, Banije i Korduna sve do Beograda, a odande na gore prema Subotici i na dole, prema Prištini, “vidljiva golim okom i iz svemira”, kaže očevidac i učesnik u filmu Tihane Bajić, koji smo preksinoć videli na RTS.
Kolonu od 250.000 Srba koju je Tuđman osudio da “praktično nestane”, najveće etničko čišćenje u Evropi ikada, genocid do poslednjih godina 20. veka nezabeležen i neviđen tukla je tada iz vazduha besramna šaka pilota-zveri, dezertera iz “kovačnice bratstva-jedinstva”, Titove JNA, neki kažu još pod petokrakim zvezdama “na čeličnim krilima naše armije”. Poginuli i ranjeni civili odleteli su u nebo ka sabraći iz baskijskog grada Gernike, koju je 1937. bombardovala “legija Kondor”, sa kukastim krstom na čeličnim krilima “dornijea” u španskom građanskom, tuđem ratu, naočigled isto tako zabezeknute i neme Evrope.
Iste godine Pablo Pikaso naslikao je čuveni mural “Gernika” što stoji kao veliki znak moderne umetnosti u kraljičinom muzeju u Madridu. Svi znaju za Gerniku, niko za Petrovačku cestu. To nas stavlja pred novi, ogroman znak pitanja nad sudbinom Zapada koji se pred našim očima survava u ništavilo.
Tek posle skoro tri decenije (a sve se zna od prvog dana, gotovo od prvog časa raketiranja izbeglica-civila na bosanskoj cesti, duboko na teritoriji van nazovihrvatske države), svi dokazi o ratnom zločinu nove Gernike poznati su i jedva nekako, kad već ni za živu glavu neće sami Hrvati (na to obavezni po svim međunardnim dokumentima koje su potpisali da bi dobili svoju “neovisnost”), beogradsko Tužilaštvo za ratne zločine izvodi pred lice pravde hrvatske oficire odgovorne za zločinački homicid. Citiram, prema hrvatskoj štampi: “Srbijansko Tužiteljstvo za ratne zločine podiglo je 31. ožujka 2022. optužnicu protiv četiri visoka časnika Hrvatske vojske koje tereti da su u vojno-redarstvenoj akciji ‘Oluja’ 7. i 8. kolovoza 1995. naredili avionsko raketiranje kolone izbjeglica na Petrovačkoj cesti kod Bosanskog Petrovca i u mjestu Svodna kod Novog Grada.
U tim napadima zasad je identificirano 13 ubijenih osoba, od kojih je šestoro djece, kao i preko 50 ranjenih osoba. Optužnicom su obuhvaćeni Vladimir Mikac (67) iz Ptuja, Zdenko Radulj (69) iz Osijeka, Željko Jelenić (69) iz Pule i Danijel Borović (64) iz Varaždina. Njima se na teret stavlja da su izvršili krivično djelo ratnih zločina protiv civilnog stanovništva u saizvršilaštvu.”
Imena navodimo bez predomišljanja jer svaki zločinac ima ime, a ova treba da ostanu velikim crnim slovima upisana u istoriju beščašća genocidne “Oluje”, bez obzira na to što današnjoj Hrvatskoj ne pada ne pamet da ih izruči. Sa pravne tačke gledišta – dolijaće kad-tad. Najčuveniji beogradski advokat Toma Fila ne ostavlja u to nikakvu sumnju:
- Osnovna stvar koja stoji jeste utvrđivanje da li postoji uzročna veza između pogibije dece i civila iz kolone i njih četvorice, odnosno da su oni naredili bombardovanje kolone ili izvršili ga. Ako se to utvrdi, sve ostale primedbe, poput one da se teritorijalno desilo u BiH, a da se sudi u Srbiji, padaju u vodu. Lično očekujem da će biti osuđujuća presuda – siguran je Fila.
Ali nije stvar samo u tome. Pravnički jezik ne može da sakrije nešto što je jače: buru emocija protiv nasrtaja na osnovne ljudske vrednosti, na etičku vertikalu cele civilizacije, koje je tako brutalno i ponovo zgazila Hrvatska uz otvorenu podršku Amerike. Bila je to orkestarska uvertira za ono što se danas događa u Ukrajini i što će se, nažalost, još dešavati tamo i drugde.
Još oni govore o “vrednostima”! Povodom juriša nacističkih kondora na bespomoćnu kolonu žena i dece, premijer Plenković drsko i bestidno ističe “vrednosti”! On preti da će “zaštititi dignitet Domovinskog rata i na taj način uputiti jasnu poruku o tome šta su temeljne vrednosti na kojima je sazdana suvremena i slobodna Republika Hrvatska”. Tri znaka usklika nisu dovoljna za ovakvu legitimaciju! “Oni pokazuju na taj način da su im zahvalni što su uradili, oni su za njih, šta god da su uradili – vitezovi” (Savo Štrbac).
Ima li jasnije potvrde Dučićevog aksioma upućenog “sinovima tisućljetne kulture: vi Hrvati ste najhrabriji narod na svetu. Nezato što se ničega ne bojite, već zato što se ničega ne stidite”. I ovom prilikom Hrvati u liku svog čelnika urbi et orbi demonstriraju svoje temeljno načelo: bombama na žene i decu! Te vrednosti današnja Evropa prihvata bez protesta, štaviše gura ih nama pod nos, kao gospođa fon der ili bilo koji od bezbrojnih komesara EU što horski mantraju o evropskim principima i klasterima. Klaster hrvatskih bombi razorio je svako poverenje u njih. Sada ostaje hrabri i dosledni sudski proces i još jedna kap srpske Gernike koja je kanula iz ove pokretne slike.
Božidar Zečević