Gotovina je rođen 1955. u Tkonu na otoku Pašmanu u zadarskom arhipelagu. Kao 17-godišnjak ukrcao se na brod i isplovio u nepoznato
NOVA predsednica Hrvatske Kolinda Grabar Kitarović nedavno je najavila osnivanje prvog spoljnog savetodavnog tela pod nazivom Vijeće za domovinsku sigurnost, koje će, po njenim rečima “biti važno za promenu strategije nacionalne sigurnosti i za budući razvoj oružanih snaga RH” i u kojem će biti 10 do 15 najiskusnijih hrvatskih generala, obaveštajnih i drugih stručnjaka, a među njima i penzionisani generali Ante Gotovina i Mladen Markač,
Ko su Gotovina i Markač?
Gotovina je rođen 1955. u Tkonu na otoku Pašmanu u zadarskom arhipelagu. Kao 17-godišnjak ukrcao se na brod i isplovio u nepoznato. Početkom 1973., nakon uspešne obuke u Fort St. Nikolasu, utvrđenju u starom delu Marselja, pristupa Legiji stranaca pod imenom Andrija Grabovac. Ratovao je širom Afrike, sve dok ‘81. nije ranjen u Čadu snajperskim metkom u glavu. Za sve te godine dogurao je do čina narednika, a za zasluge dobio francusko državljanstvo. Pod imenom Toni Moremante, postao je instruktor komandosa u zemljama Srednje i Latinske Amerike. Tri puta je, po više izvora, osuđivan na francuskim sudovima zbog nekih od najgorih krivičnih dela – oružane pljačke, iznude i otmice – na ukupno 9,5 godina zatvora, od čega je izdržao četiri godine. Iz Buenos Ajresa 1991. vraća se u Hrvatsku kako bi sudelovao u Domovinskom ratu. Nakon što je stekao čin generala, komandovao je operacijom “Oluja” u avgustu 1995. Zbog otvorenog pisma nekolicine najviših oficira u kojemu je oštro kritikovana politika tadašnje vlasti, a kojeg je i on potpisao, penzionisan je 2000. Nakon što ga je Haški tribunal (MKSJ) 2001. optužio za ratne zločine u akciji “Oluja”, gubi mu se trag sve do hapšenja na Kanarskim ostrvima 7. decembra 2005.
Markač je rođen 1955. u Đurđevcu. Srednju školu je završio u Zagrebu, gde je i diplomirao na DIF. Nakon vojnog roka 1982. zaposlio se u policiji, gde kao sportista (džudista) postaje instruktor u Jedinici za posebne namene tadašnjeg RSUP-a. Godine 1990. sudeluje u osnivanju policijske jedinice za posebne namene, koja je posle prerasla u zloglasnu Antiterorističku jedinicu Lučko, za čijeg je komadanta imenovan 1991. godine. Tuđman ga je 1994. imenovao za pomoćnika ministra unutrašnjih poslova, čime je postao i komandant Specijalne policije. Čin generala dobio je uoči akcije “Oluja”, u kojoj je komandovao pravcem “Velebit”.
A zajedničko im je to što im je suđeno pred MKSJ za zločine nad Srbima počinjenim u “Oluji” u kom postupku je Pretresno vijeće jednoglasno zaključilo da su bili učesnici udruženog zločinačkog poduhvata, čija je zajednička svrha bila trajno uklanjanje srpskih civila iz Krajine silom ili pretnjom silom, te Gotovinu osudilo na 24, a Markača na 18 godina zatvora.
Žalbeno veće, kojem je predsedavao izraelski Amerikanac Teodor Meron, celi slučaj je svelo na ocenu “pravila 200 m”, te zaključilo da za ovaj rigidni standard nije bilo dovoljno dokaza u predmetu i, po logici “nema dokaza za protivpravno granatiranje, nema ni udruženog zločinačkog poduhvata”, poništilo celu presudu Pretresnog veća i, tesnom većinom tri naprama dva, oslobodilo optužene generale po svim tačkama optužbe. Iako nije negiralo zločine utvrđene u presudi Pretresnog veća, Žalbeno veće nije našlo za shodno da optužene generale osudi ni po alternativnim vidovima odgovornosti.
Ono što je propustilo Meronovo Žalbeno veće, popravilo je sedamnaestočlano veće MSP februarskom presudom donesenom u sporu po uzajamnim tužbama Hrvatske i Srbije o genocidu, kojom je osnažilo nalaze Pretresnog vijeća MKSJ i o planiranom etničkom čišćenju Krajine i o masovnim zločinima počinjenim nad krajiškim Srbima tokom i nakon operacije “Oluja”. Naime, gde god Žalbeno veće nije preinačilo prvostepenu presudu, a nije ni ulazilo u analizu ubistava i zlostavljanja koje je utvrdilo Pretresno veće, MSP ih je prihvatio kao utvrđene. Ovakav stav MSP o, po mnogo čemu, kontroverznoj presudi MKSJ u slučaju “Gotovina”, daje potpuno novu dimenziju akciji “Oluja” i otvara mnoga pitanja i mogućnosti krajiških Srba u traženju obeštećenja, a organima gonjenja i u Srbiji i u Hrvatskoj nameće obavezu da otkriju i procesuiraju počinioce.
Najavljeno imenovanje je, iz unutrašnje perspektive, mudar politički potez hrvatske predsednice koji će na taj način privući veliki broj glasača HDZ na predstojećim parlamentarnim izborima, ali je i “prst u oko” svakom Srbinu iz Krajine, kao i sudovima koji su sudili tim hrvatskim generalima, zbog čega bi i Beograd trebalo da zauzme jasan stav.
Najava imenovanja pomenutih generala u neko predsedničino savetodavno telo možda je legalna, ali je svakako nemoralan i nepravedan čin kojim je poslata jasna poruka Srbima da ih u Hrvatskoj ne čeka ništa dobro.
